Möbiusovom vrpcom između cvrčaka i bubnjeva: autoreferencijalnost u Samotnom životu tvom Ranka Marinkovića

Novelu Samotni život tvoj Ranka Marinkovića mnogi su kritičari prepoznali kao jednu od njegovih najsloženijih novela, no detaljnija bavljenja njome – uz nekoliko vrijednih iznimaka – do danas su ostala rijetka. Ovaj rad stoga donosi čitanje te novele koje se prvenstveno zaokuplja različitim autoreferencijalnim momentima naglašeno prisutnim u njoj – bilo da se radi o dijelovima koji tematiziraju proces ili neke aspekte književnog stvaranja, o elementima koji funkcioniraju kao metafora ili metonimija nekog segmenta književne prakse ili pak o mjestima na kojima se izravno inkorporiraju ranija kanonska djela; aluzijama, citatima ili preradama. Prateći različite autoreferencijalne/ intertekstualne motive, rad nastoji pokazati kako ti motivi funkcioniraju kao svojevrsna razasuta žarišta oko kojih se plete tkivo novele, s pokretačkim događajem (dolaskom mjesnog biskupa) kao tek prividnim središtem. Ocrtavanje prostiranja novele otkriva da njezina temeljna struktura sliči Möbiusovoj vrpci, višestruko zrcaleći žarišne točke te konstantno posredujući između (ne-apsolutnih) vanjštine i unutrašnjosti, a onda i njihovih izvedenih metaforičkih i metonimijskih preobrazbi (esencijalno-kontingentno, dolično-nedolično, autentično-patvoreno, uzvišeno-nisko itd.), s protagonistom kao zglobnicom tog kretanja te autoreferencijalnosti kao ključnim sredstvom ironijske destabilizacije spomenutih binarnih opreka