Αξιοποίηση μορφών τέχνης στην κατεύθυνση της ανάπτυξης του γραμματισμού στο νηπιαγωγείο

Literacy is an important ability of people as it is highly linked with every area of learning. Thus, it is critical to find meaningful ways to support young children to develop their literacy performance. The arts are a promising approach as according to research (see Hanley et al, 2009) they are the most preferable activity choice of children and they also provide a liberal environment in which they can interact and communicate effectively. Considering the lack of research in examining the holistic effects of the arts in children’s development, the aim of this research was to investigate an interdisciplinary approach of the arts and literacy in children’s performance in literacy and social skills, involvement and literacy as a social practice in the age group of 5-6 years old. More specifically, it was investigated if there were the arts in general or a specific art form that could contribute more to children’s performance in literacy and social skills, involvement and literacy as a social practice. It was expected that drama would have a better contribution. This was based on the fact that according to Sionti & Papadopoulos (2011) and Fleming et al. (2004) drama requires higher levels of participation because it required high levels of physical activity and improvisation.An interdisciplinary framework was designed and suggested for this purpose and it was tested in a pilot implementation and in a final study against a control group. There was a random selection of 4 early years classrooms in Attica in Greece with 83 children and 4 early childhood teachers in total. In the final study there were 3 experimental groups, which each one of them were implementing the suggested interdisciplinary framework using a different kind of the arts. The effects of the intervention in children’s performance in literacy and social skills, involvement and literacy as a social practice were measured using a mix method approach with qualitative and quantitative data. The practitioners’ perspectives regarding the intervention were also gathered. The findings verified the beneficial effects of the arts in children’s literacy and social skills, involvement and literacy as a social practice. When the arts were using as a means to develop literacy activities, children had a better performance from children in the control group. In contrast, with our hypothesis there was no significant difference between drama and the rest art forms. This leads us to suggest that there is no specific art form that has greater gains comparing with the other ones but it is the arts in general that have a beneficial impact on children’s performance in literacy and social skills, involvement and literacy as a social practice. The added value of this piece of research rests on the fact that it examined holistically the effects of the arts on children’s performance in literacy and social skills, involvement and literacy as a social practice, which is something that is missing from the empirical literature. These findings are useful to early childhood practitioners as a pioneering approach and to researchers as a motivating factor for further examination of this topic.Ο εγγραμματισμός είναι μία πολύ σημαντική ικανότητα των ανθρώπων, η οποία συνδέεται σημαντικά με κάθε γνωστικό αντικείμενο. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να βρούμε τρόπους να βοηθήσουμε τα μικρά παιδιά στην απόδοσή τους σε αυτήν την κατεύθυνση. Οι τέχνες είναι μία ενδιαφέρουσα προσέγγιση καθώς σύμφωνα με σχετικές έρευνες (βλ. Hanley et al, 2009) είναι η πιο συχνή επιλογή των παιδιών στο ελεύθερο παιχνίδι τους. Ακόμα, σημαντικό πλεονέκτημά τους είναι ότι παρέχουν ένα ελεύθερο περιβάλλον στο οποίο τα μικρά παιδιά μπορούν να επικοινωνούν αποτελεσματικά. Λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη σχετικής έρευνας σχετικά με τις επιπτώσεις των τεχνών στην ολιστική ανάπτυξη των παιδιών, ο σκοπός αυτής της έρευνας ήταν να μελετήσει την επίδραση μιας διαθεματικής προσέγγισης των τεχνών και του εγγραμματισμού στην απόδοση των παιδιών στον εγγραμματισμό ως μέσο επικοινωνίας, στις κοινωνικές δεξιότητες, στην εμπλοκή και στον εγγραμματισμό ως κοινωνική πρακτική σε παιδιά ηλικίας 5-6 ετών. Πιο συγκεκριμένα, διερευνήθηκε εάν οι τέχνες στο σύνολο ή κάποια συγκεκριμένη μορφή τέχνης έχει μεγαλύτερη επίδραση στην απόδοση των παιδιών στον εγγραμματισμό ως μέσο επικοινωνίας, στις κοινωνικές δεξιότητες, στην εμπλοκή και στον εγγραμματισμό ως κοινωνική πρακτική. Διατυπώθηκε η υπόθεση ότι το δραματικό παιχνίδι θα είχε μεγαλύτερη επιρροή σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη τέχνης. Αυτό βασίστηκε στο γεγονός ότι σύμφωνα με τους Sionti & Papadopoulos (2011) και Fleming et al. (2004) το δραματικό παιχνίδι προϋποθέτει μεγαλύτερα επίπεδα συμμετοχής επειδή απαιτεί μεγαλύτερα επίπεδα φυσικής άσκησης και αυτοσχεδιασμού.Σχεδιάστηκε ένα διαθεματικό πλαίσιο εργασίας το οποίο εφαρμόστηκε πιλοτικά σε ένα τμήμα νηπιαγωγείου και στη συνέχεια εφαρμόστηκε σε διαφορετικές πειραματικές ομάδες και σε μία ομάδα ελέγχου. Υπήρχε μία τυχαία επιλογή 4 τμημάτων νηπιαγωγείου της Αττικής με 83 παιδιά και 4 παιδαγωγούς προσχολικής ηλικίας στο σύνολο. Στην τελική έρευνα, υπήρχαν 3 πειραματικές ομάδες, οι οποίες εφάρμοσαν το προτεινόμενο διαθεματικό πλαίσιο εργασίας χρησιμοποιώντας διαφορετικές μορφές τέχνης η καθεμία. Τα αποτελέσματα της παρέμβασης μετρήθηκαν χρησιμοποιώντας τη μικτή μέθοδο με ποιοτικές και ποσοτικές μεθοδολογίες. Ακόμα, συλλέχθηκαν δεδομένα σχετικά με τις απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με την επιρροή της παρέμβαση στην ανάπτυξη των παιδιών. Τα αποτελέσματα τεκμηρίωσαν την ευεργετική επίδραση των τεχνών στην απόδοση των παιδιών στον εγγραμματισμό ως μέσο επικοινωνίας, στις κοινωνικές δεξιότητες, στην εμπλοκή και στον εγγραμματισμό ως κοινωνική πρακτική. Όταν οι τέχνες χρησιμοποιούνταν ως μέσο για τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες υπήρχε καλύτερη επίδραση σε σχέση με την πειραματική ομάδα. Σε αντίθεση με την υπόθεση της έρευνας μας δεν υπήρχε σημαντική διαφορά ανάμεσα στη ομάδα που εφάρμοσε δραματικό παιχνίδι και στις υπόλοιπες ομάδες που εφάρμοσαν άλλες μορφές τέχνης. Συνεπώς, τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας δείχνουν ότι όλες οι μορφές τέχνης έχουν την ίδια επίδραση στην απόδοση των παιδιών στον εγγραμματισμό ως μέσο επικοινωνίας, στις κοινωνικές δεξιότητες, στην εμπλοκή και στον εγγραμματισμό ως κοινωνική πρακτική.Η προστιθέμενη αξία της παρούσας έρευνας είναι το ότι διερευνήθηκαν ολιστικά τα αποτελέσματα των τεχνών στην απόδοση των παιδιών στον εγγραμματισμό ως μέσο επικοινωνίας, στις κοινωνικές δεξιότητες, στην εμπλοκή και στον εγγραμματισμό ως κοινωνική πρακτική, το οποίο είναι κάτι που λείπει από την υπάρχουσα ερευνητική βιβλιογραφία. Τα αποτελέσματα αυτά είναι χρήσιμα στους παιδαγωγούς προσχολικής ηλικίας ως μία ενδιαφέρουσα προσέγγιση αλλά και στους ερευνητές ως ένα κινητήρια έναυσμα για περισσότερη διερεύνηση αυτού του ζητήματος