Δημοσιονομική πολιτική και οικονομικοί κύκλοι στην Ελλάδα: θετική και κανονιστική ανάλυση

The thesis uses the Dynamic Stochastic General Equilibrium framework to examine fiscal (tax-spending) policy in Greece from both a positive and normative perspective. It consists of three chapters. The first chapter constructs effective tax rates on various categories of income (labour, capital, business income, selfemployment income etc.) for Greece and other Euro-zone countries and uses the “stylized facts” methodology of Kydland and Prescott (1990) to analyze the cyclical features of the effective tax rates and their relation with economic activity from a business cycle perspective. The results suggest that there is a negative relation between the effective tax rates and main macroeconomic variables, such as output and hours worked. The second chapter examines the importance of fluctuations in fiscal policy for the Geek business cycle. It presents an extensive analysis of the dynamic properties of a Real Business Cycle Model enriched with a wide menu of stochastic fiscal policy instruments by using impulse response functions and variance decomposition. A key finding is that policy variability does matter to business cycles in Greece. The third chapter examines how changes in the tax mix influence economic activity and welfare in the Greek economy. To do so, it conducts tax policy analysis using a Dynamic General Equilibrium model which incorporates a detailed fiscal policy structure. The results suggest that tax reforms that reduce the labour or capital income tax rates and increase the consumption tax rate lead to a rise in output, consumption and private investment, while at the same time they increase welfare.Η διατριβή στηρίζεται στη μεθοδολογία των Δυναμικών Στοχαστικών Υποδειγμάτων Γενικής Ισορροπίας και εξετάζει τη δημοσιονομική πολιτική στην Ελλάδα. Αποτελείται από τρία κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο κατασκευάζονται τελικοί φορολογικοί συντελεστές (effective tax rates) για διαφορετικές πηγές εισοδήματος (εργασία, κεφάλαιο, εισόδημα επιχειρήσεων, εισόδημα ελεύθερων επαγγελματιών κλπ.) για την Ελλάδα και τις χώρες της Ευρωζώνης. Στη συνέχεια, εξετάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά των τελικών φορολογικών συντελεστών στη συχνότητα των οικονομικών κύκλων σύμφωνα με τη μεθοδολογία των Kydland και Prescott (1990). Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι υπάρχει αρνητική σχέση μεταξύ των τελικών φορολογικών συντελεστών και βασικών μακροοικονομικών μεγεθών, όπως το εισόδημα και οι ώρες εργασίας. Το δεύτερο κεφάλαιο ερευνά τη συμβολή της μεταβλητότητας της δημοσιονομικής πολιτικής στην εμφάνιση οικονομικών κύκλων προβαίνοντας σε μια εκτενή παρουσίαση των δυναμικών ιδιοτήτων του Νεοκλασικού Στοχαστικού Υποδείγματος Οικονομικής Μεγέθυνσης με δημόσιο τομέα, όπου όλα τα μέσα άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής (φόροι - δαπάνες) είναι στοχαστικές παράμετροι. Το βασικό συμπέρασμα του κεφαλαίου είναι ότι η μεταβλητότητα της δημοσιονομικής πολιτικής στην Ελλάδα έχει σημαντική συμβολή στην εμφάνιση οικονομικών κύκλων. Το τελευταίο κεφάλαιο εξετάζει την επίδραση που έχουν μεταβολές στη σύνθεση των φορολογικών συντελεστών στην οικονομική δραστηριότητα και την ευημερία στην ελληνική οικονομία μέσα στα πλαίσια ενός Νεοκλασικού Υποδείγματος Οικονομικής Μεγέθυνσης με δημόσιο τομέα. Το υπόδειγμα περιλαμβάνει βασικά χαρακτηριστικά του ελληνικού φορολογικού συστήματος, όπως είναι η φορολογία του εισοδήματος από εργασία και κεφάλαιο, η φορολογία της κατανάλωσης, καθώς και η φορολογία μερισμάτων. Το βασικό συμπέρασμα του κεφαλαίου είναι ότι φορολογικές μεταρρυθμίσεις που μειώνουν τους φορολογικούς συντελεστές της εργασίας ή του κεφαλαίου και αυξάνουν τον φορολογικό συντελεστή της κατανάλωσης, οδηγούν σε αύξηση του εισοδήματος, της επένδυσης και της ιδιωτικής κατανάλωσης, καθώς και σε άνοδο της ευημερίας των νοικοκυριών