Arcybiskup Józef Gawlina wobec polskiej młodzieży na emigracji

The Polish post-war pastoral care of emigrants was shaped in great measure by bishop Joseph Gawlina, who on 28 January 1949 was appointed a patron of Polish emigration by the pope Pius XII. Among his important tasks there was a concern for the shape of education of Polish youth on emigration. Information about that can be found in personal notes, correspondence, addresses by archbishop Gawlina and monographs on pastoral care of the Polish community abroad. Archbishop Joseph Gawlina saw the future of the Polish community abroad in young people. Often in his letters and speeches he underlined the significance of the work with young people and their involvement in social life. His pastoral care for young people took different forms. They included: influencing the form of educational system and school catechesis, formation of students through college chaplaincy, encouragement to involve young people in parish ministry and church youth organizations, development of the charity care and care of formation of seminarians.Źródła: Archiwum arcybiskupa Józefa Gawliny: Australia, Arciszewski do Gawliny z 12 I 1951. Australia, Maciaszek do Gawliny z 1 X 1950, Sprawozdanie z pracy wśród Polaków w Buenos Aires i okolicy za czas 14 miesięcy – od 1 sierpnia 1949 do 30 września 1950; Australia, Maciaszek do Gawliny z 1 X 1950. Sprawozdanie z pracy wśród Polaków w Buenos Aires i okolicy za czas 14 miesięcy – od 1 sierpnia 1949 do 30 września 1950; Australia, Maciaszek do Gawliny z 29 IV 1952; Belgia, Sprawozdanie z działalności Polskiej Misji Katolickiej w Belgii i W. Księstwie Luksemburgu za rok 1950, z 7 IV 1951; Francja. Dokumentacja, Protokół konferencji ks.ks. rektorów Polskich Misji Katolickich odbytej pod przewodnictwem J.E. Ks. Arcybiskupa J. Gawliny w Polskim Semin. w Paryżu w dniu 24 III 1958; Holandia, Sprawozdanie akcji polskiej misji katolickiej w Holandii (1948–IV 1949) z 3 V 1949, o. Efrem. Holandia, Sprawozdanie akcji Polskiej Misji Katolickiej w Holandii (1948–IV 1949); Holandia, Sprawozdanie o. Efrema OFMCap z 31 V 1952; Holandia, Sprawozdanie polskiej misji katolickiej w Holandii za rok 1950. Kongres Eucharystyczny w Monachium, Odezwa w sprawie Kongresu Eucharystycznego w Monachium, Wiadomości Urzędowe Biskupa Ordynariusza dla Polaków w Niemczech, 15 (1960) 2; Niemcy, vol. 3, Lubowiecki do Gawliny. Sprawozdanie duszpasterskie z 20 IV 1949; Niemcy, vol. 3, Lubowiecki do Gawliny. Stan liczbowy ludności polskiej w Niemczech z 20.07.1947; Nowa Zelandia, Plater do Gawliny z 13 III 1951; Szwajcaria, Bocheński do Gawliny z 1950, Pierwszy kwartał Misji Polskiej w Szwajcarii; Szwajcaria, Komunikat nr 1 Katolickiej Misji Polskiej w Szwajcarii z 16 VI 1950; USA, Jasiński do Gawliny z 1 VII 1953. Włochy, vol. 6, Marian Strojny do Gawliny z 18 XI 1947. 2. Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach - Spuścizna abp. Józefa Gawliny, Pamiętnik Gawliny, t. 19, k. 20. 3. Papieski Instytut Studiów Kościelnych Biuletyn Centralnego Komitetu Obchodu Tysiąclecia Chrztu Polski, nr 2, Odezwa J. Gawliny do emigracji na 6. Rok Wielkiej Nowenny, 1962. Teczka: Gawlina, sygn. A 12.01, J. Gawlina, Co zrobiono w 1954 r. Opracowania: 70 lecie ks. arcybiskupa Gawliny, Duszpasterz Polski Zagranicą 14 (1963) 2, 156–161. Bańka J., Arcybiskup Józef Gawlina (1892–1964), Duszpasterz Polski Zagranicą 21 (1970) 3, 210–226. Bartkowiak D., Polacy na Półwyspie Iberyjskim – stan i potrzeby badań, Przegląd Zachodni 41 (1985), 95–102. Biskup na walizkach. Z arcybiskupem Szczepanem Wesołym opiekunem polskiej emigracji rozmawia Aleksandra Klich, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2010. Gawlina J., Agnoscite dignitatem vestram. Kazanie na rozpoczęcie roku akademickiego, Duszpasterz Polski Zagranicą 1 (1949–1950) 1, 102–106. Gawlina J., Jako biskup Polaków w Niemczech, Duszpasterz Polski Zagranicą 28 (1977) 2, 202–222. Gawlina J., Katolicka Akcja Prasowa, Duszpasterz Polski Zagranicą 9 (1958) 2, 136. Gawlina J., List wielkopostny, Duszpasterz Polski Zagranicą 4 (1953) 1, 53–57. Gawlina J., List wielkopostny, Duszpasterz Polski Zagranicą 5 (1954) 2, 125–130. Gawlina J., Wspomnienia, opracował i przypisami opatrzył J. Myszor, Katowice: Księgarnia św. Jacka 2004. Gawlina J., Z wojny i wygnania. Listy i orędzia pasterskie, kazania, przemówienia, Rzym: Hosianum 1952. Habielski R., Życie społeczne i kulturalne emigracji, Warszawa: Biblioteka „Więzi” 1999. Hładkiewicz W., Ilciów A., Z problemów życia religijnego Polaków w Zachodnich Strefach Okupacyjnych Niemiec w latach 1945–1949, w: W nieustannej trosce o polską diasporę, red. R. Nir, M. Szczerbiński, K. Wasilewski, Gorzów Wielkopolski 2012, 379–388. Kantak K., Seminarium Biskupa Polowego w Bejrucie, Duszpasterz Polski Zagranicą 4 (1953) 3, 272–277. Karpiński D., Łopato S., Piotrowska M., Działalność harcerstwa poza Polską w pierwszym okresie po zakończeniu drugiej wojny światowej (czerwiec 1945–marzec 1947), w: Studia z dziejów harcerstwa na obczyźnie (1912–1946), red. S. Łopato, L. Nowak, M. Szczerbiński, Gorzów Wielkopolski 2012, 229–284. Klechta J., Najstarsza w świecie. Polska Misja Katolicka we Francji 1836–2006, Paryż: Polska Misja Katolicka 2006.Kotkowski Z., Biskup polowy ks. Józef Gawlina: Bagdad–Londyn, Londyn: Rytm 1964. Nadolny A., Opieka duszpasterska nad dziećmi i młodzieżą polską na terenie Niemiec Zachodnich w latach 1945–1965, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1980. Nir R., Szkice z dziejów Polonii, Orchard Lake: Wydawnictwo Centralnego Archiwum Polonii Amerykańskiej 1990. Odezwa opiekuna emigracji ks. arcybiskupa J. Gawliny w sprawie zorganizowania obchodu Tysiąclecia Chrztu Polski, 3 V 1961, Duszpasterz Polski Zagranicą 12 (1961) 3, I–IV. Odnowienie Akademickich Ślubów Jasnogórskich, Monachium–Dillingen 1946, ss. 8; Student Polski. Wydanie specjalne z okazji odnowienia Akademickich Ślubów Jasnogórskich, Monachium–Dilligen 1946. Orędzie do polskiej młodzieży akademickiej na obczyźnie w sprawie studiów, Rzym, 18 IV 1947, w: J. Gawlina, Z wojny i wygnania. Listy i orędzia pasterskie, kazania, przemówienia, Rzym 1952, 221–222. Patek A., Polska diaspora w Rosji Radzieckiej i ZSRR, w: Polska diaspora, red. A. Walaszek, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 2001, 293–316. Pater J., Gawlina Józef, w: Słownik biograficznych duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice: Księgarnia św. Jacka 1996, 111–112. PKSU „Veritas”, Duszpasterz Polski Zagranicą 5 (1954) 4, 333–340. Plater L., Polskie zakłady młodzieżowe ulegają likwidacji w Nowej Zelandii, Duszpasterz Polski Zagranicą 5 (1954) 4, 343–345. Plater L., Światła i cienie życia Polaków w Nowej Zelandii, Duszpasterz Polski Zagranicą 4 (1953) 1, 46–50. Polska Kronika Zagraniczna, Duszpasterz Polski Zagranicą 3 (1951) 1, 76. Polska Kronika Zagraniczna, Duszpasterz Polski Zagranicą 3 (1952) 2, 230–231. Statut PKSU „Veritas”. Londyn 29 X 1947. Taras P., Emigracja, w: Encyklopedia katolicka, t. IV, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1995, kol. 942–947. Udział Polaków w Zjeździe Apostolstwa Świeckich w Rzymie, Duszpasterz Polski Zagranicą 3 (1952) 2, 143–144. Wesoły Sz., Gorliwość duszpasterska. Wspomnienie, w: Arcybiskup Józef Gawlina Biskup Polowy Wojska Polskiego, red. A. Siomkajło, Lublin: Test 2015, 63–86. Wesoły Sz., Struktura duszpasterstwa emigracyjnego, Duszpasterz Polski Zagranicą 23 (1972) 3, 217–236. Wróbel A.H., Historia duszpasterstwa polskiego w Argentynie w latach 1897–1997, Warszawa: Centrum Studiów Latynoamerykańskich. Uniwersytet Warszawski 1999. ZHPpgK – Afryka (1942–1949), Wici Harcerskie Kanady 59 (2013) 188, 26–31