BRICS I NOWE WIELOSTRONNE BANKI ROZWOJU: W KIERUNKU REKALIBRACJI GLOBALNEGO ZARZĄDZANIA

This article addresses selected issues enmeshed into global economic governance debate. It focus¬es on a role of international institutions in transforming world order, in particular the rise of emerging powers increasingly categorised or acronymised as BRICS, their resources, power and vested interests. The main narrative brings close the phenomenon of the new reshuffling in multilateral development banking (MDB). The New Development Bank (NDB), and the Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB) as ‘products’ of the third wave of MDB emergence, fit well into the proc¬ess coined as ‘the recalibration of the world economy.’ It is expressed by shift of the centre of glo¬bal economic gravity towards non-western actors and can be explained by arguments derived from game theory. They elucidate exit - voice nexus, where the cost of exit for both organisation leaders (Western donors) and members (EMDCs, BRICS) is fragmented multilateralism and where the cost of voice is decreasing capacity to influence principles and procedures of multilateral develop¬ment lending. The article in the first section starts with overview of three waves of multilateral development banking, where the most recent of them is partially explained using game theory argument. Second section starts from accentuating common characteristics of NDB and AIIB and then examines the differences between NDB and AIIB - entities which emerged during the third wave. The final section provides summaries and conclusions.Artykuł porusza wybrane zagadnienia związane z debatą na temat globalnego zarządzania gospodarczego. Koncentruje się na roli instytucji międzynarodowych w przekształcaniu porządku światowego, w szczególności w odniesieniu do wzrostu znaczenia potęg wschodzących, coraz częściej kategoryzowanych lub akronimizowanych jako BRICS, ich zasobów, władzy i żywotnych interesów. Główna narracja przybliża zjawisko najnowszych tendencji rozwojowych w wielostronnej bankowości rozwojowej (MDB). Nowy Bank Rozwoju (NDB) i Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB) jako “produkty” trzeciej fali pojawiania się MDB, dobrze wpisują się w proces określany jako “rekalibracja gospodarki światowej.” Wyraża się on poprzez przesunięcie środka globalnej grawitacji ekonomicznej w stronę niezachodnich aktorów, co można to wytłumaczyć argumentami wywodzącymi się z teorii gier. Wyjaśniają one związek między wyjściem a głosami, w którym kosztem wyjścia zarówno dla liderów organizacji (dawców z Zachodu), jak i dla członków organizacji (EMDC, BRICS) jest rozdrobniony multilateralizm, a kosztem głosu jest zmniejszenie zdolności wpływania na zasady i procedury wielostronnych pożyczek rozwojowych. W pierwszej części artykułu dokonuje się przeglądu trzech fal wielostronnej bankowości rozwojowej, przy czym ostatnią z nich częściowo wyjaśniono za pomocą argumentów zaczerpniętych z teorii gier. Drugą część zaczęto od zaakcentowania wspólnych cech NDB i AIIB, po czym zbadano różnice pomiędzy NDB i AIIB - podmiotami, które pojawiły się podczas trzeciej fali. Ostatnia sekcja artykułu zawiera podsumowanie i wnioski