77. Jatrogenna niedoczynność tarczycy po przebytej radioterapii

WstępTarczyca najczęściej znajduje się w obszarze napromienianym u chorych na nowotwory regionu głowy i szyi oraz układu chłonnego szyi i śródpiersia. Radykalne napromienianie tych chorych jest związane z ryzykiem uszkodzenia komórek tarczycy. Celem pracy jest ocena powikłań klinicznych i biochemicznych po radioterapii w przypadkach gdzie tarczyca znajdowała się w objętości napromienianej.Materiał i metodaAnaliza obejmuje 64 chorych w wieku powyżej 20 lat, radykalnie napromienianych z powodu nowotworów krtani, gardła środkowego i dolnego oraz nowotworów układu chłonnego, u których obszar napromieniania obejmował układ chłonny trzech pięter szyi. Oceniano objawy kliniczne i poziom hormonu: tyreotropowego (TSH) i hormonów tarczycy (T3 i T4) w zależności od dawki promieniowania w przedziałach dawki całkowitej: 38–42 Gy, 50 Gy i 62–70 Gy u chorych napromienianych dawką frakcyjną 1.8–2.0 Gy. Badania wykonano w okresie od jednego roku do czterech lat po zakończeniu radioterapii.WynikiBiochemiczne objawy niedoczynności tarczycy zaobserwowano u 20.3% pacjentów. U 14.1% zanotowano jedynie wzrost poziomu hormonu tyreotropowego, a u 10.9% spadek poziomu tyroksyny. Kliniczne objawy niedoczynności tarczycy stwierdzono u 6.2% napromienianych. Wykazano znamienny statystycznie wzrost ryzyka niedoczynności tarczycy ze wzrostem dawki napromieniania.WnioskiNiedoczynność tarczycy jest częstym powikłaniem po radioterapii. Kliniczną i biochemiczą ocenę czynności tarczycy po jej napromienianiu radykalnym należy przeprowadzać rutynowo