Kadınların doğum yöntemi tercihi ve ilişkili faktörler/Delivery methods: choices for women and related factors

Özet Amaç: Gebelik ve doğum fizyolojik bir olay olmakla birlikte kadın için önemli bir stres kaynağıdır. Anne adaylarının doğum tercihinin normal ya da sezaryen doğum olması ana ve çocuk sağlığı açısından çok önemlidir. Bu çalışmada Ankara il merkezindeki bazı aile sağlığı merkezlerine başvuran o anda gebe olan veya daha önce doğum yapmış 18-49 yaş arası kadınların doğum yöntemi seçimi ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma Ankara il merkezinde bazı aile sağlığı merkezlerine başvuran, gebelik öyküsü bulunan 18-49 yaş arası 1159 kadına anket formu uygulanarak yapılmış tanımlayıcı bir çalışmadır. İstatistiksel yöntem olarak tanımlayıcı istatistikler, lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. p<0.05 olması istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırma sırasında kadınların %34.4’ü gebe iken, %77.2’si daha önce gebelik öyküsü olduğunu, %56.8’i en son doğum şeklinin normal doğum, %43.2’si sezaryen doğum olduğunu belirtmiştir. Kadınların son doğum şeklinin sezaryen olması durumunu etkileyen faktörler için yapılan lojistik regresyon modelinde; annenin kente yaşıyor olması 10 kat, son doğumu özel sektörde yapmış olması 2.5 kat, annenin gebelik döneminde problem yaşamış olmasının sezaryen olma durumunu 2.1 kat, hastanede yatmış olmasının 2.3 kat, sezaryen olmayı gerektiren problem yaşamış olmasının 13.2 kat, gebeliğinde doğum şekilleri hakkında bilgi edinmemiş olmasının 1.4 kat artırdığı saptanmıştır (p<0.05). Son doğum şeklinin tıbbi endikasyon dışında sezaryen olduğunu ifade eden 162 kadının %69.2’sinin sezaryen kararında doktor tavsiyesi bulunmaktadır. Sonuç: Gebelik öyküsü olan kadınların %43.2’sinin sezaryen doğum hikayesi mevcuttur. Araştırma sırasında gebe olan kadınların da yaklaşık yarısı sezaryen ile doğum yapmayı planlamaktadır. Kadının gebeliğinde doğum şekilleri hakkında bilgi edinmemiş olması, sezaryen doğumu artıran, önlenebilir faktörlerden birisidir. Kadınların doğum şekilleri konusunda uygun biçimde bilgilendirilmesine ve sezaryen doğumla ilişkili diğer faktörlerin daha iyi anlaşılmasına ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler: Normal doğum, sezaryen, tanımlayıcı, doğum yöntemi tercihiAbstract Objective: Pregnancy and delivery are physiological events that are considered as closely related sources of stress for women. A mother's choice of the method of delivery is very important for both maternal and child health. In this study, we aimed to determine factors related to the method of delivery among women aged 18-49. Methods: This study is a descriptive study. A questionnaire was applied to 1159 women between the ages of 18-49 with a history of pregnancy who presented in some of the Family Health Centers in Ankara city center. Descriptive statistics and logistic regression analysis were used and p <0.05 was considered statistically significant. Results: During the survey, 34.4% of the women were pregnant, while 77.2% had a history of pregnancy. Almost 60% of them reported a normal vaginal delivery for their most recent pregnancy while 43.2% had had a cesarean delivery. A logistic regression model was applied to determine factors related to the delivery method for the most recent pregnancy. It was found that living in urban areas (OR=10.1), having the last delivery in a private clinic (OR=2.5), having problems in the most recent pregnancy (OR=2.1), hospitalization (OR= 2.3), experiencing problems that require cesarean section (OR= 13.2 times) and not having access to information about the types of birth (OR=1.4) were the factors associated with cesarean section (p <0.05). Almost 70% of the women who reported a cesarean section without any relevant medical indication also indicated that the physician had him/herself made the decision. Conclusion: 43.2% of the women had a history of cesarean section. About half of the women who were pregnant at the time of the interview, were planning to have a cesarean section. Not having information about the types of birth is a preventable factor that increases the likelihood of cesarean section. It is required that women be well informed about types of birth and have a better understanding about other factors related to cesarean section. Key Words: Normal delivery, cesarean section, descriptive, delivery method choices