ŞİMŞİRLİ HAVZASINDAKİ DOĞAL EKOSİSTEMLERDE KIZILAĞACIN YÜZEY SULARINA AZOT TAŞINIMI VE KATYON KAYIPLARINA ETKİSİ

Ekosistemdeki bitki tür bileşimleri ve bu tür bileşimleri altında gelişen topraklar, besinlerin tutulmasına veya ortamdan uzaklaşmasına sebep olurlar. Yağış havzalarındaki orman ekosistemlerinin bitki tür bileşimlerinin değişimi bu havzalardan üretilen suyun kalitesini değiştirir. Özellikle azot bağlama yeteneğine sahip Kızılağaç gibi türlerin bitki tür bileşimine girmesi besin döngüsü üzerinde etkili olacaktır. Bu çalışmada, hakim olduğu meşcerelerde Kızılağacın yüzey sularına azot taşınımı ve dolayısıyla ekosistemdeki katyon kayıplarına etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla, Şimşirli dere havzasında seçilen 3 alt havzadan 1 su yılı boyunca 36 adet yüzey suyu örneği ile orman alanlarında açılan 15 toprak profilinden 39 adet toprak örneği alınmıştır. Yüzey sularında pH, EC, toplam azot (TN), nitrat (NO3-N), amonyum (NH4N), Ca++, Mg++, K+ve Na+ gibi su kalite parametreleri, toprak örneklerinde kum, toz, kil, pH, EC, organik madde, toplam azot ve değişebilir katyonlar (Ca++, Mg++, K+ ve Na+) belirlenmiştir. Alt havzalardaki orman alanı oranının artmasıyla birlikte yüzey sularındaki TN ve NO3-N konsantrasyonları artmıştır. Yüzey sularındaki NO3-N konsantrasyonunun artması bazik katyon (Ca++, Mg++ ve K+) konsantrasyonlarını artırmıştır. Bu durum alt havzalardaki nitrat yıkanmasının katyon kayıplarını arttırdığını göstermektedir. Alt havzalardaki yıllık TN taşınımı 6.17 - 95.09 kg N Ha-1 arasında değişmekte ve ortalama 44.93 kg N Ha-1Yıl-1'dır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular, ekosistem kontrolünde Kızılağacın önemli bir tür olabileceği ve GalyanAtasu barajı göletinin muhtemel ötrofikasyonu hakkında değerli bilgiler verebilir