The impact of State aid regulations on making and applying local tax law

Monografia powstała na podstawie badań przeprowadzonych w ramach grantu badawczego finansowego ze środków Narodowego Centrum Nauki pt. Wpływ regulacji dotyczących pomocy publicznej na stanowienie i stosowanie prawa podatkowego w Polsce. Przedstawione w niej rozważania ograniczają się do sfery miejscowego prawa podatkowego. Opracowanie składa się sześciu rozdziałów. W pierwszym z nich zdefiniowano pojęcia stanowienie oraz stosowanie prawa, a także określono czym jest lokalne prawo podatkowe. Przedmiotem kolejnego rozdziału jest zaprezentowanie pojęcia pomocy publicznej oraz kategorii tejże pomocy. W tej części pracy rozważania skupiają się również wokół przesłanek dopuszczalności udzielania pomocy publicznej. Pozostałe części pracy nawiązują wprost do zagadnień związanych z wpływem regulacji z zakresu pomocy publicznej na lokalne prawo podatkowe. Rozdział trzeci odnosi się do problematyki preferencji podatkowych udzielanych przez gminy w zakresie podatków i opłat stanowiących ich dochód. Rozdział czwarty, to analiza stanowienia lokalnego prawa podatkowego w kontekście wpływu, jaki mają w tym zakresie regulacje dotyczące pomocy publicznej. Kolejny rozdział to z kolei przedstawienie wpływu tych regulacji na stosowanie lokalnego prawa podatkowego. W rozdziale szóstym zaprezentowano problematykę zwrotu pomocy publicznej udzielanej w formie preferencji podatkowych w sytuacjach, w których naruszono przepisy dotyczące zasad jej udzielania. Pracę kończą wnioski zawierające postulaty de lege ferenda.Projekt sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2011/01/B/HS5/01091r.dowgier@uwb.edu.pldr hab. nauk prawnych, pracownik Katedry Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, członek Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego, red. nacz. miesięcznika "Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych"Katedra Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w BiałymstokuAdamczewski P., Świadczenie usług cmentarnych i pogrzebowych. Obowiązki zarządcy cmentarza w świetle ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Warszawa, październik 2014, https://uokik.gov.plAdamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, 10. wyd., Warszawa 2009Antonow D., Wykładnia prawa podatkowego po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, Warszawa 2009Babiarz S., Dauter B., Gruszczyński B., Hauser R., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Ordynacja podatkowa. Komentarz, wyd. 8, Warszawa 2013Biondi A., Eckhout P., Flynn J. (eds.), The law of state Aid in the European Union, Oxford 2005Błaszczyk A, Ulga podatkowa jako forma pomocy publicznej dla przedsiębiorców, Katowice 2009 (maszynopis powielony)Boroszowski P., Działalność gospodarcza w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2010Brzeziński B., Wprowadzenie do prawa podatkowego, Toruń 2008Burzyński J., Pomoc publiczna dla przedsiębiorców. Zasady udzielania i dokumentacja (poradnik dla gmin), Gdańsk 2008Burzyński J., Ulgi i zwolnienia ustawowe jako forma pomocy publicznej dla przedsiębiorców, Gdańsk 2009Brzezicki T., Lasiński-Sulecki K., Postępowanie w sprawie udzielenia ulgi podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą w ramach pomocy de minimis – glosa do wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 16 czerwca 2014 r. (II SA/Bd 86/14), „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2014, nr 12Presnarowicz S., Ulgi i zwolnienia uznaniowe stosowane przez wójtów, burmistrzów, prezydentów. Pomoc publiczna dla przedsiębiorców, Warszawa 2003Szczupakowski J., Triada norm prawnych regulujących proces udzielania przedsiębiorcom ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, (w:) A. Pomorska (red.), Przedsiębiorczość. Aspekty prawne, Warszawa 2013Kosikowski C., Etel L., Brolik J., Dowgier R., Pietrasz P., Popławski M., Presnarowicz S., Stachurski W., Ordynacja podatkowa. Komentarz Lex, 5. wyd., Warszawa 2013Kurcz B., Kryterium selektywności w pomocy państwa, „Państwo i Prawo” 2008, nr 10Kostański P., Postępowanie przed Komisją Europejską w sprawie notyfi kowanej pomocy państwa, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2006, vol. 4Weinfeld J., Daniny, podatki, opłaty, cła, akcyzy skarbowości polskiej, t. 2, Warszawa 1937Pahl B., Majątek kościołów i innych związków wyznaniowych – zasady opodatkowania, Olsztyn 2008Rossi-Maccanio P., Gibraltar and the Unsettled limits of Selectivity in Fiscal Aid, “European State Aid Law” 2009, no 1Łyczek M., Odmowa udzielenia ulgi podatkowej w kontekście przepisów dotyczących pomocy publicznej – komentarz do wyroku WSA w Krakowie, „Prawo Pomocy Publicznej” 2009, nr 3Mastalski R., Kształtowanie wykładni operatywnej przez podmioty występujące w dwuetapowym modelu stosowania prawa podatkowego, (w:) Prawo fi nansowe w warunkach członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Wandzie Wójtowicz, (red.) A. Pomorska, P. Smoleń, J. Stelmasiak, A. Gorgol, Lublin 2011Nykiel A., Pojęcie pomocy państwa w świetle prawa Unii Europejskiej, (w:) C. Mik (red.), Prawo gospodarcze Wspólnoty Europejskiej na progu XXI wieku, Toruń 2002Kulesza M., Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw w RP. Rola gmin – uwagi wstępne na tle postanowień Traktatu rzymskiego i Układu o stowarzyszeniu, „Przegląd Prawa Europejskiego” 1996, nr 1Zenc R., Dowgier R., Podatkowa pomoc publiczna udzielania przez gminy w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2015Wróbel A. (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, t. II, Warszawa 2012Zenc R., Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie pojęcia pomocy publicznej, „Prawo Pomocy Publicznej” 2014, nr 3Łyczek M., Przedsiębiorca w świetle przepisów o pomocy publicznej, „Prawo Pomocy Publicznej” 2012, nr 1Rosińska J., Pomoc publiczna w świetle Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, „Glosa” 2004, nr 5Postuła I., Werner A., Prawo pomocy publicznej, Warszawa 2008Leszczyński L., Sądowa kontrola administracji a „kontrolna wykładnia operatywna” prawa administracyjnego, (w:) W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa profesora Macieja Zielińskiego, (red.) A. Choduń, S. Czepita, Szczecin 2010Wróbel A.(red.), Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, Kraków 2005Nowacki J., Tobor Z., Wstęp do prawoznawstwa, 4. wyd., Warszawa 2012Nykiel W., Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2002Litwińczuk H., Władztwo lokalne w sferze podatkowej, „Finanse” 1985, nr 9Reforma lokalnego prawa podatkowego – raport z badań, Białystok 2011, www.eksperci.uwb.edu.pl/images/sprawozdanie_podatki.pdfSzuster S., Komentarz do ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, Lex/el. 2005Pahl B., Zwolnienie i ulga z tytułu nabycia gruntów rolnych a pomoc publiczna w rolnictwie, „Prawo Pomocy Publicznej” 2015, nr 6Sowiński R., Wolność i ustawowa swoboda działalności gospodarczej, Wrocław 2007Marquardt P., Pomoc publiczna dla małych i średnich przedsiębiorców, Warszawa 2007Mastalski R., Stosowanie prawa podatkowego, Warszawa 2008Półtorak N., Pojęcie państwa w prawie Wspólnot Europejskich (zarys problemu), (w:) Studia z prawa Unii Europejskiej, S. Biernat (red.), Kraków 2000, s. 103 i nast.Micheau C., Komentarz do wyroku TS z dnia 19 września 2000 r. w sprawie C-156/98 Republika Federalna Niemiec v. Komisja Wspólnot Europejskich, ECR [2000], s. I-6857, (w:) W. Nykiel, A. Zalasiński (red.), Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach podatkowych. Komentarz, Warszawa 2014Chrzan M., Selektywność środka podatkowoprawnego jako element konstytutywny zakazu udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom w europejskim prawie wspólnotowym. Implikacje dla Polski, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2003, nr 1Wróblewska E., Odmowa udzielenia ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych w formie de minimis – glosa do wyroku WSA w Krakowie, „Prawo Pomocy Publicznej” 2009, nr 7Dowgier R., Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, (w:) L. Etel (red.), System prawa finansowego, t. III, Prawo daninowe, Warszawa 2010Szczupakowski J., Identyfi kacja pomocy publicznej w projektach partnerstwa publiczno-prawnego, (w:) J. Jabłońska-Bońca, J. Matuszewski (red.), Prywatyzacja władzy publicznej, publicyzacja sfery prywatnej, Warszawa 2012Dowgier R., O problemie uchwał rad gmin wprowadzających preferencje podatkowe w podatku od nieruchomości w kontekście zmiany zasad udzielania pomocy publicznej, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2013, nr 11Szpunar M., Zasady zwrotu pomocy państwa w świetle ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2007, nr 6Dokument roboczy Służb Komisji – Przewodnik dotyczący stosowania przepisów Unii Europejskiejz zakresu pomocy państwa, zamówień publicznych i rynku wewnętrznego do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, w szczególności do usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym, Bruksela 29.4.2013, http://ec.europa.eu/competition/state_aid/overview/new_guide_eu_rules_procurement_pl.pdf.Morawski W., Ulgi i zwolnienia podatkowe, (w:) B. Brzeziński, Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, Toruń 2009Morawski W., Ulgi i zwolnienia w prawie podatkowym, Gdańsk 2003Craig P., De Búrca G., EU Law. Text, cases and materials, Oxford 2003Nemitz P.F. (red.), The Effective Application of EU State Aid Procedures. The Role of National Law and Practice, Alphen aan den Rijn 2007Orłowski J., Uznanie administracyjne w prawie podatkowym, Gdańsk 2005Dowgier R., Konstruowanie uchwał podatkowych rad gmin w świetle zasad techniki prawodawczej, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2007, nr 7-8Skrzydło-Tefelska E., Komentarz do art. 57 TFUE, (w:) A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, t. I, Warszawa 2012Nicolaides P., The Boundaries of Tax Autonomy. Comments on the Opinion on A-G Geelhoed on Case C-88/03, Portuguese Republic v. European Commission, “European State Aid Law” 2006, no 1Nicolaides P., Kekelekis P., Kleis M., State Aid Policy in the European Community: Principles and Practice, Alphen aan den Rijn 2005Nykiel-Mateo A., Pomoc państwa a ogólne środki interwencji w europejskim prawie wspólnotowym, Warszawa 2009Van de Casteele K., Insofar as it affects trade between Member States: Effect on trade, (w:) W. Mederer, N. Pesarvesi, M. van Hoff (eds.), EU Competition Law, vol. IV, State Aid, Book One, Leuven 2008Dowgier R., Uchwały rad gmin przewidujące zwolnienia z podatku od nieruchomości w ramach tzw. wyłączeń grupowych, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2014, nr 10Dowgier R., Ordynacja podatkowa w praktyce gminnych organów podatkowych – stan obecny i kierunki zmian, Warszawa 2014Olszowy W., Decyzja podatkowa. Podejmowanie i kontrola, Warszawa 1997Nyssens H., De minimis, (w:) W. Mederer, N. Pesaresi, M. van Hoof (eds.), EU Competition Law, vol. IV, State Aid, Book one, Leuven 2008Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980Ofiarski Z., Ogólne prawo podatkowe. Zagadnienia materialnoprawne i proceduralne, wyd. 2, Warszawa 2013Dudzik S., Pomoc państwa dla przedsiębiorstw publicznych w prawie Wspólnoty Europejskiej, Kraków 2002Nykiel-Mateo A., Komentarz do wyroku TS z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-308/01 GIL Insurance Ltd i inni v. Commissioners of Customs & Exice, Zb. Orz. 2004, s. I-4777, (w:) W. Nykiel, A. Zalasiński (red.), Orzecznictwo Trybunału SprawiedliwościUnii Europejskiej w sprawach podatkowych, Warszawa 2014Dowgier R., Stanowienie prawa podatkowego w Polsce, Białystok 2008 (maszynopis powielony)Hernández Guerrero V., Komentarz do wyroku TS z dnia 15 lipca 2004 r. w sprawie C-501/00 Królestwo Hiszpanii v. Komisja Wspólnot Europejskich, Zb. Orz. 2004, s. I-6717, (w:) W. Nykiel, A. Zalasiński (red.), Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach podatkowych, Warszawa 2014Zenc R., Zasady udzielania pomocy publicznej przez gminy, Warszawa 2012Winter J.A., Re(de)fi ning the notion of State Aid in article 87(1) of The EC Treaty, “Common Market Law Review” 2004, vol. 41Galster J., Mik C., Podstawy europejskiego prawa wspólnotowego. Zarys wykładu, Toruń 1996Dowgier R., Zakres i formy wykonywania władztwa podatkowego przez gminy, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2007, nr 9Strzyczkowski K., Pojęcie przedsiębiorcy publicznego, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2002, nr 12Etel L., Redagowanie uchwał podatkowych rad gmin, „Finanse Komunalne” 2004, nr 3Dowgier R., Uznanie w prawie podatkowym, „Przegląd Naukowy Disputatio” 2011, t. XIIDzwonkowski H. (red.), Prawo podatkowe, 2. wyd., Warszawa 2013Jarecki S.A., Wsparcie infrastruktury lokalnej – pomoc czy nie pomoc, „Prawo Pomocy Publicznej” 2015, nr 4Quigley C., Collins A.M., EC State Aid Law and Policy, Oxford 2003Popławski M., Uprawnienia podatkowe. Procedura dochodzenia należności podatkowych od Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2014Etel M., Pojęcie przedsiębiorcy (jako beneficjenta pomocy publicznej) w prawie UE, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2010, nr 12Główny Urząd Statystyczny, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2015 r., Warszawa 2015, http://stat.gov.plDowgier R., Zakres władztwa podatkowego gmin w prawie Rzeczypospolitej Polskiej w świetle standardów wynikających z Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, (w:) M. Ofiarska (red.), Europejska Karta Samorządu Lokalnego a prawo samorządu terytorialnego, Szczecin 2015Dowgier R., Zwolnienie którego nie ma – specjalne strefy ekonomiczna, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2004, nr 1Dowgier R., Popławski M., Stanowienie miejscowego prawa podatkowego w gminach, Warszawa 2009Etel M., Działalność kulturalna jako działalność gospodarcza: aspekty prawno-podatkowe, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2007, nr 10Radwański Z., Problemy metodologiczne dogmatyki prawa cywilnego, (w:) Zagadnienia metodologiczne prawoznawstwa, red. J. Wróblewski, Wrocław 1982Dowgier R., Popławski M., Uchwała w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości stanowiących regionalną pomoc inwestycyjną, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2007, nr 11Etel M., Pojęcie przedsiębiorcy w prawie polskim i prawie Unii Europejskiej oraz w orzecznictwie sądowym, Warszawa 2012Wróbel I., Traktatowe pojęcie usługi w najnowszym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, „Państwo i Prawo” 2014, z. 9.Dowgier R., Popławski M., Zwrot podatku akcyzowego producentom rolnym. Komentarz, Warszawa 2012Glumińska-Pawlic J., Ulgi i zwolnienia podatkowe jako formy pomocy publicznej udzielanej przez organy samorządowe, (w:) Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Mastalskiego. Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego, (red.) W. Miemiec, Wrocław 2009Franczak A., Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych jako forma pomocy publicznej udzielanej przez gminne organy podatkowe, (w:) T. Famulska, K. Znaniecka (red.), Finanse – Problemy – Decyzje, t. 1, Katowice 2014Dowgier R., Liszewski G., Pahl B., Stanowienie i stosowanie lokalnego prawa podatkowego, Białystok 2012Dudzik S., Bezpośrednia skuteczność przepisów prawa wspólnotowego dotyczących pomocy państwa dla przedsiębiorców, „Państwo i Prawo” 2000, z. 7Popławski M., Uchwały podatkowe w nadzorze regionalnych izb obrachunkowych, Warszawa 2011Szydło M., Pojęcie pomocy państwa w prawie wspólnotowym, „Studia Europejskie” 2002, nr 4Etel L., Uchwały podatkowe samorządu terytorialnego, Białystok 2004Etel L., Podatnik prowadzący działalność gospodarczą a pomoc publiczna, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2011, nr 1Szelągowska A., Zasady udzielania ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym w 2015 r. określone w zgłoszonym do Komisji Europejskiej programie pomocy SA.40223 (2014/XA), „Prawo Pomocy Publicznej” 2015, nr 2Sinnaeve A., State aid procedures: developments since the entry into force of the procedural regulation, „Common Market Law Review” 2007, vol. 44, no 4Kosikowski C., Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Komentarz, Warszawa 2013Etel L., Ulga podatkowa w podatku rolnym z tytułu wprowadzenia klęski żywiołowej, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2015, nr 12Fornalczyk A. (red.), Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw w Unii Europejskiej i w Polsce, Warszawa 1998Flynn QC J., The Role of National Courts, (w:) A. Biondi, P. Eeckhout, J. Flynn (red.), The Law of State Aid in the European Union, Oxford 2005Kośka M., Co cesarskie cesarzowi ... Zwrot pomocy państwa, (w:) Pomoc państwa wybrane zagadnienia, B. Kurcz (red.), Warszawa 2009Etel L., Dowgier R., Podatki i opłaty lokalne – czas na zmiany, Białystok 2013Etel L., Kosikowski C., Ruśkowski E., Kontrola tworzenia i stosowania prawa podatkowego pod rządami Konstytucji RP, Warszawa 2006Jak ustalić dzień udzielenia pomocy w przypadku ustawowego zwolnienia z podatku od nieruchomości?, https://uokik.gov.pl/faq3.php#faq354Etel M., Działalność gospodarcza jako determinant „przedsiębiorcy” w prawie UE, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2011, nr 1Etel M, Działalność gospodarcza szkół wyższych, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2006, nr 4Stawicki A., Stawicki E. (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, Warszawa 2011Ziembiński Z., Etyczne problemy prawoznawstwa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972Popławski M., Pojęcie podatków lokalnych, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2003, nr 7-8Glumińska-Pawlic J., Windykacja pomocy publicznej udzielonej niezgodnie z zasadami Wspólnego Rynku przez samorządowe organy podatkowe na podstawie decyzji Komisji Europejskiej, (w:) Opłaty samorządowe w Polsce – problemy praktyczne, red. G. Liszewski Białystok 2010Fudalewski R., Przeliczenie pomocy publicznej udzielanej w formie odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty podatku, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2006, nr 5Zenc R., Pojęcie usług w ogólnym interesie gospodarczym, „Prawo Pomocy Publicznej” 2014, nr 2Kociubiński J., Stosowanie pakietu Altmark (I i II) wobec pomocy udzielanej przedsiębiorcom świadczącym usługi w ogólnym interesie gospodarczym, www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/39987/09_Jakub_Kociubinski.pdfInformacja o wynikach kontroli stosowania przez gminy ulg w spłacie zobowiązań podmiotów działających na ich terenie, LPO-410-21/09, 162/2009/P/09/165/LPO, Poznań, grudzień 2009, https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli nik/pobierz,px_remote_lpo_p_09_165_200910071155581254909358_01,typ,kk.pdfŁyczek M., Pomoc w formie ulg podatkowych, „Prawo Pomocy Publicznej” 2011, nr 3Głuchowski J., Patyk J., Zarys polskiego prawa podatkowego, wyd. 3, Warszawa 2011Grespan P., The role of national courts, (w:) W. Mederer, N. Pesaresi, M. van Hoof (eds.), EU Competition Law, vol. IV, State Aid, Book One, Leuven 2008Dowgier R., Udzielanie przez gminne organy podatkowe ulg w spłacie zobowiązań podatkowych podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą – zarys problemu, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2013, nr 5Hanusz A., Strona postępowania podatkowego a ciężar dowodu, „Przegląd Podatkowy” 2004, nr 9Pełka P., Stasiak M., Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw w Unii Europejskiej, Warszawa 2002Kosikowski C., Kolejne nowelizacje ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2009, nr 10Santemato S., Adventage in the context of services of general economic interest under Altmark, (w:) W. Mederer, N. Pesaresi, M. van Hoof (eds.), EU Competition Law, vol. IV, State Aid, Book one, Leuven 2008Kostecki A., Podatkowy stan faktyczny, „Acta Universitatis Wratislavienis” 1992, no 1183Popławski M., Lokalne prawo podatkowe, Białystok 2002 (maszynopis powielony)Kociubiński J., Services of General Economic Interest – Towards European Concept of Public Services, „Wroclaw Review of Law, Administration & Economics” 2011, vol. 1, no. 2Kurcz B. (red.), Pomoc państwa. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2009Informacja o wynikach kontroli ulg udzielanych przez gminy w odniesieniu do podatków stanowiących ich dochód w okresie 2008 r. – I kwartał 2011 r., 172/2011/P/11/163/LRZ, Rzeszów, grudzień 2011, https://bip.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/kontrole,9166.htmlKosikowski C., Etel M., Nowe prawo działalności gospodarczej, Białystok 2014Szwarc-Kuczer M., Komentarz do art. 49 TFUE, (w:) A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, t. I, Warszawa 2012Jamróz A., Wstęp do nauk prawnych, Białystok 1999Kurcz B., Między ustami a brzegiem pucharu ... gdzie jest pomoc państwa? Definicja pomocy państwa w świetle orzecznictwa ETS-u, (w:) B. Kurcz (red.), Pomoc państwa wybrane zagadnienia, Warszawa 2009Lang W., Wróblewski J., Zawadzki S., Teoria państwa i prawa, Warszawa 1998Kalinowski M, Zalasiński A., Pomoc podatkowa państwa w Unii Europejskiej (1), „Przegląd Podatkowy” 2003, nr 11Kalinowski M, Zalasiński A., Pomoc podatkowa państwa w Unii Europejskiej (2), „Przegląd Podatkowy” 2003, nr 12Pomoc publiczna w rolnictwie w formie zwolnień i ulg w podatku: rolnym, od nieruchomości oraz leśnym, www.minrol.gov.plKapteyn P.J.G., Verloren van Themaat P., Introduction to the Law of the Europen Communities, London-The Hague-Boston 1998Lachiewicz W., Pomoc publiczna w drodze wprowadzania zwolnień od podatków lub opłat lokalnych, bądź preferencyjnych stawek podatku lub opłaty, „Prawo Pomocy Publicznej” 2008, nr 1Kwapisz-Krygiel K., Postępowanie w sprawach dotyczących pomocy publicznej. Komentarz, Warszawa 2015Quigley C., European State Aid Law and Policy, wyd. II, Oxford 2009Popławski M., Instytucja zwrotu podatku. Charakter prawny i funkcjonowanie, Warszawa 2009Łętowska E., Multicentryczność współczesnego systemu prawa i jej konsekwencje, „Państwo i Prawo” 2005, z. 4Kosikowski C., Ruśkowski E., Finanse i prawo finansowe, Białystok 1994St