Percepcja różnych form składniowych zdań generycznych: badanie eksperymentalne

Generics are statements that express generalizations about categories rather than individuals (e.g., “a tiger is striped,” “mosquitoes carry the West Nile Virus,” or “the dinosaur is extinct”). In English, some generics can assume more than one syntactic form, i.e., bare plural, definite singular, and indefinite singular, while others seem acceptable in the bare plural form only. Experimental findings (Karczewski 2015) speak in favour of a claim that plural generics represent a prototypical construction in English and Polish. Thus, we sought to explore – relying on a conceptually based approach to generics (Prasada et al. 2013) – the extent to which adult speakers of Polish accept various predication types (majority characteristic, minority characteristic, majority statistical, or striking) in the singular form. The primary goal of the article is to replicate Leslie et al.’s studies (2009), while introducing a different research method and using the data from Polish sources. Overall, the results of the study indicate that the singular form in Polish selects generic statements that express principled information concerning the kind and, as such, our results confirm the findings from Leslie et al. (2009) and Prasada et al. (2013).Zdania generyczne to stwierdzenia, które wyrażają uogólnienia dotyczące całych kategorii, a nie ich konkretnych przedstawicieli (np. „tygrys jest w paski”, „komary przenoszą malarię” czy „dinozaury wymarły”). W języku angielskim niektóre zdania generyczne mogą przyjąć więcej niż jedną formę składniową, wyrażoną w obrębie grupy nominalnej, to jest: liczby mnogiej bez przedimka, liczby pojedynczej z przedimkiem określonym i liczby pojedynczej z przedimkiem nieokreślonym. Wyniki badań eksperymentalnych (Karczewski 2015) przemawiają za twierdzeniem, że zdania generyczne wyrażone w liczbie mnogiej stanowią konstrukcję prototypową w języku angielskim i polskim. Dlatego też podjęliśmy próbę zbadania – opierając się na pojęciowym modelu opisu zdań generycznych (Prasada i in. 2013) – w jakim zakresie dorośli rodzimi użytkownicy języka polskiego przyjmują za poprawne użycie liczby pojedynczej w różnych rodzajach predykatów generycznych (takich jak cecha reprezentatywna przypisywana większości, cecha reprezentatywna przypisywana znacznej części, cecha statystycznie typowa, cecha uderzająca). Głównym celem prezentowanych badań jest replika badań Leslie i in. (2009), ale z zastosowaniem odmiennej metodologii i z użyciem polskich danych. Wyniki eksperymentu wskazują, że w języku polskim grupa nominalna w liczbie pojedynczej jest akceptowalna w tych zdaniach generycznych, które wyrażają powiązanie oparte na cesze regularnej. Obserwacja ta potwierdza wnioski wynikające z badań Leslie i in. (2009) i Prasady i in. (2013).Daniel Karczewski: dakar@uwb.edu.plEdyta Wajda: e.wajda@uwb.edu.plDaniel Karczewski - Uniwersytet w BiałymstokuEdyta Wajda - Uniwersytet w BiałymstokuCarlson, Gregory N. 1980. Reference to Kinds in English. New York: Garland.Chesterman, Andrew. 1991. On Definiteness. A Study with a Special Reference to English and Finnish. Cambridge: Cambridge University Press.Karczewski, Daniel. 2015. “Factors determining genericity in the light of experimental studies of generics”. In Krzysztof Kosecki and Janusz Badio (eds.) Empricial Methods in Language Studies. Frankfurt am Main: Peter Lang, 29–40.Karczewski, Daniel. 2013. Genericity in language and thought. A cognitive study. Unpublished Ph.D. dissertation, Institute of English Studies, Warsaw University.Khemlani, Sangeet, Leslie, Sarah-Jane and Sam Glucksberg. 2009. “Generics, prevalence, and default inferences”. In Niels Taatgen, Hedderik van Rijn, John Nerbonne and Lambert Schomaker (eds.) Proceedings of the 31st Annual Conference of the Cognitive Science Society. Austin, TX: Cognitive Science Society.Krifka, Manfred, Pelletier, Francis Jeffry, Carlson, Gregory N., ter Meulen, Alice, Link, Godehard, and Gennaro Chierchia. 1995. “Genericity: An Introduction”. In Gregory N. Carlson and Francis Jeffry Pelletier (eds.) The Generic Book. Chicago: University of Chicago Press, 1–124.Langacker, Ronald W. 1991. Foundations of Cognitive Grammar. Vol. 2. Descriptive Application. Stanford, California: Stanford University Press.Langacker Ronald W. 1996. “A Constraint on Progressive Generics”. In Adele E. Goldberg (ed.) Conceptual Structure, Discourse and Language. Stanford: CSLI Publications, 289–302.Langacker, Ronald W. 1997. “Generics and habituals”. In René Dirven and Angeliki Athanasiadou (eds.) On Conditionals Again. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins. Current Issues in Linguistic Theory 143, 191–222.Langacker, Ronald W. 1999. “Generic constructions”. In Grammar and Conceptualization. Berlin and New York: Mouton de Gruyter, 247–260.Lawler, John M. 1973. Studies in English Generics. University of Michigan papers in linguistics 1.Leslie, Sarah-Jane. 2007. “Generics and the structure of the mind”. Philosophical Perspectives 21, 375–403.Leslie, Sarah-Jane. 2008. “Generics: Cognition and Acquisition”. Philosophical Review 117 (1), 1–47.Leslie, Sarah-Jane. 2012. “Generics articulate default generalizations”. Recherches Linguistiques de Vincennes 41, 25–44.Leslie, Sarah-Jane, Khemlani, Sangeet, Prasada, Sandeep and Sam Glucksberg. 2009. “Conceptual and linguistic distinctions between singular and plural generics”. In Niels Taatgen, Hedderik van Rijn, John Nerbonne and Lambert Schomaker (eds.). Proceedings of the 31st Annual Conference of the Cognitive Science Society. Austin, TX: Cognitive Science Society.Prasada, Sandeep, Khemlani, Sangeet, Leslie, Sarah-Jane and Sam Glucksberg. 2013. “Conceptual distinctions amongst generics”. Cognition 126, 405–422.Radden, Günter. 2009. “Generic reference in English: A metonymic and conceptual blending analysis”. In Uwe Panther, Klaus, Linda L. Thornburg and Antonio Barcelona (eds.) Metonymy and Metaphor in Grammar. Amesterdam: John Benjamins Publishing Company, 199–228.233-2451523324