The impact of the law dated 14 april 2016 on suspention of the sale of the agricultural real estate from the state reserve on Shaping of Agrarian System – few reflections

Shaping the Agrarian System is one of the basic topics of the Polish Agricultural Law. The main problem here is to define a proper model of ownership relations in the agricultural sector and principles of the real estate trading. These issues are relevant for both economic and political relations. In economy the influence the real capability of the agricultural sector as well as the standard of living of the agricultural society. In the politics they are treated as the instruments assuring the food security for all the citizens and in the international relations food sovereignity. The article presents, against the historical background, the solutions provided in the recently adopted law, the main purpose of which was to restrict the possibility of acquiring the agricultural real estate by foreigners. The new law provides a ban for the transfer of state owned agricultural real estate not only to foreigners but also to Polish citizens who are not farmers. It also provides certain other restrictions on this area.Instytut Nauk Prawnych PANBalcerowicz L., Wieś, rolnictwo, wolny rynek. Rozszerzony tekst wykładu prof. L. Balcerowicza, wygłoszonego 18 marca 1993 r. w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Warszawa,1993.Bednarek M., Koncepcja własności w dobie transformacji ustrojowej w Polsce, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1993, z. 4.Bednarek M., Przemiany własności w Polsce. Podstawowe koncepcje i konstrukcje normatywne, Warszawa 1994.Bienkowski W., Problemy teorii rozwoju społecznego, Warszawa 1966.Błądek L., Niektóre rozważania na temat ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, „Rejent” 2003, nr 9.Ciechomski W., Interwencjonizm państwowy w rolnictwie i obrocie rolnym, Poznań 1997.Ciodyk T., Zagórki T., Iwaszkiewicz P., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego w praktyce, „Studia Iuridica Agraria” 2005, T. IV.Czechowski P., Opinia indywidualna członka Rady Legislacyjnej do projektu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa oraz zmianie niektórych innych ustaw, „Przegląd Legislacyjny” 2003, nr 2.Czechowski P., Niewiadomski A., Propozycje reformy rozwiązań instytucjonalnych dotyczących państwowych nieruchomości rolnych, „Studia Iuridica Agraria” 2011, T. IX.Czechowski P., Wieczorkiewicz P., Problemy ingerencji prawnej w swobodę obrotu nieruchomościami rolnymi w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego i jej wpływ na interpretację ustawodawstwa krajowego, „Studia Iuridica Agraria” 2005, T. 5.Gniewek E., Obowiązki notariusza w świetle współczesnych ograniczeń obrotu nieruchomościami rolnymi, (w:) E. Gniewek (red.), Zawieranie i wykonywanie umów. Wybrane zagadnienia, Wrocław 2004.Gorlach K., Socjologia obszarów wiejskich. Problemy i perspektywy, Warszawa 2004.Gualtieri D., Right to Food, Food Security, and Food Aid Under International Law, or the Limits of a right-based approach, Future of Food: Journal on Food, „Agriculture and Society” 2013, v. 1, nr 2.Haugen H.M., Food Sovereignty – An Appropriate Approach to Ensure the Right to Food?, „Nordic Journal of International Law” 2009, v. 78.Hopkins R.F., Food security, policy options and the evolution of state responsibility, (w:) F. La Monde Tullis, W.L. Hollis (red.), Food, the state and international policy economy. Dilemmas of developing countries, Lincoln – London 1986.Jabłońska-Bonca J., Własność – w labiryncie interdyscyplinarnych problemów. Kilka uwag wstępnych, (w:) J. Jabłońska-Bonca (red.), Krytyka prawa. Niezależne studium nad prawem. Tom I. Własność, Warszawa 2009.Jurcewicz A., Problematyka prawna ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (na tle zarysu historycznego w sferze obrotu nieruchomościami rolnymi), „Wieś i Rolnictwo” 2006, nr 1.Jurcewicz A., Popardowski P., Własność w ujęciu prawa polskiego i prawa UE, „Studia Iuridica Agraria” 2011, T. IX.Jurcewicz A., Popardowski P., Własność w rolnictwie – ujęcie systemowe z perspektywy prawa krajowego i unijnego, „Studia Prawnicze” 2014, nr 1.Jurcewicz W., Ewolucja regulacji prawnej dotyczącej gospodarowania gruntami rolnymi w latach 1944-1984, „Wieś i Rolnictwo” 1985, nr 1.E. Klat-Górska, Ograniczenia w nabywaniu własności nieruchomości rolnych według ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (cz. II), „Rejent” 2004, nr 6.Kołoszko-Chomentowska Z., Sieczko L., Gospodarstwo rodzinne jako podmiot w gospodarce narodowej, „Economics and Management” 2014, nr 1.Korzycka-Iwanow M., Ochrona własności rolniczej w nawiązaniu do koncepcji własności rolniczej Profesora Andrzeja Stelmachowskiego, „Studia Iuridica Agraria” 2011, T. IX.Kurowska T., Gospodarstwo rodzinne w świetle art. 23 Konstytucji RP, (w:) K. Skotnicki, K. Winiarski (red.), Własność i jej ograniczenia w prawie polskim. Materiały konferencyjne, Częstochowa 2004.Kurowska T., Ochrona gospodarstwa rodzinnego – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Studia Iuridica Agraria” 2010, T. VII.Kurowska T., Renesans własności rolniczej, „Przegląd Prawa Rolnego” 2014, nr 2.Lichorowicz A., Szczególny porządek dziedziczenia gospodarstw rolnych w Polsce po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z 31.01.2001 r., „Rejent” 2001, nr 9, s. 88-89.Lichorowicz A., Instrumenty oddziaływania na strukturę gruntową Polski w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2004, z. 2.Lichorowicz A., Regulacja obrotu gruntami rolnymi według ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. na tle ustawodawstwa agrarnego Europy Zachodniej, „Przegląd Legislacyjny” 2004 nr 3.Łobos-Kotowska D., Ochrona gospodarstwa rodzinnego w procesie zbywania nieruchomości rolnych przez Agencję Nieruchomości, (w:) K. Skotnicki, K. Winiarski (red.), Własność i jej ograniczenia w prawie polskim. Materiały konferencyjne, Częstochowa 2004.Maciejczak M., Rolnictwo i obszary wiejskie źródłem dóbr publicznych – przegląd literatury, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Ekonomika i Organizacji Gospodarki Żywnościowej” 2009, nr 75.Mataczyński M., W kwestii zgodności ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego z prawem europejskim w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, „Rejent” 2004, nr 9.Matys J., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego – uwagi ogólne, „Studia Iuridica Agraria” 2015, T. XII.Mechlem K., Food Security and the Right to Food in the Discourse of the United Nations, „European Law Journal” 2004, v. 10, nr 2.Michna W., Ewolucja rodzinnych gospodarstw rolnych na rzecz uzyskania odpowiedniej zdolności konkurencyjnej i samowystarczalności żywnościowej kraju, (w:) Gospodarstwa rodzinne podstawą europejskiego rolnictwa, Warszawa 2011.Mitręga D., Ostrój I., Wpływ państwa na zmiany struktury własnościowej w warunkach gospodarki rynkowej, (w:) J. Żabińska (red.), Państwo w gospodarce rynkowej, Katowice 1992.Poczta W., Szuba-Barańska E., Beba P., Czubak W., Strukturalna i ekonomiczna różnorodność a możliwości rozwoju gospodarstw rodzinnych w UE, „Wieś i Rolnictwo” 2015, nr 1.Prus P., Współczesne problemy rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego” 2008, t. 5.Prutis S., Kształtowanie ustroju rolnego – próba nowej regulacji ustawowej, „Przegląd Legislacyjny” 2005, t. V.Prutis S., Własność rolnicza według Profesora Andrzeja Stelmachowskiego, (w:) P. Czechowski (red.), Prawo rolne, Warszawa 2013.Prutis S., Zróżnicowanie własnościowe gospodarstw rolnych – synchronizacja pojęć, „Studia Iuridica Agraria” 2014, T. XII.Rudnicki S., Własność nieruchomości, Warszawa 2008.Sadowski A., Gospodarstwo rolne a koncepcja zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, JARD 2009, z. 2.Stefańska K., Gospodarstwo rodzinne jako element ustroju rolnego, „Studia Iuridica Agraria” 2004, T. III.Swinner J.F.N., Political Economy of Agricultural and Food Policies: Recent Contributions, New Insights, and Areas for Futher Research, Applied Economic Perspectives and Policy 2010, v. 32, nr 1.System prawa prywatnego. Prawo rzeczowe. Tom 3, Warszawa 2007.Truszkiewicz Z., Przeniesienie własności nieruchomości rolnej w świetle ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Część I, „Rejent” 2003, nr 9.Wawrzyniak J., Władza a własność, czyli o wybranych problemach ewolucji stosunków między władzą polityczną a władzą ekonomiczną, (w:) J. Jabłońska-Bonca (red.), Krytyka prawa. Niezależne studium nad prawem. Tom I. Własność, Warszawa 2009.Wilkin J., Rolnictwo a społeczeństwo – ewolucja funkcji i relacji, (w:) A. Rosner (red.), Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, Warszawa 2005.Wilkin J., Uwarunkowania rozwoju polskiego rolnictwa w kontekście europejskim i globalnym. Referat przygotowany na VIII Kongres Ekonomistów Polskich „Polska w gospodarce światowej – szanse i zagrożenia rozwoju” Warszawa, 29 listopada 2007 r., s. 17-18 – opracowanie dostępne na stronie internetowej: www.pte.pl/pliki/0/247/pte-kongreswilkin.doc (dostęp: 7.10.2016).Woś A., Interwencjonizm państwowy i globalizacja w polityce rolnej, „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej” 2005, nr 4.1521723