The identity of young Poles inhabiting the Polish-Czech borderland

What is focused on in the search for the mechanisms of constructing young people’s identity is the role and significance of the socio-cultural environment and formal and non-formal intercultural education, which supports individuals in the unceasing creation of their own Self, in understanding the world and organizing positive intercultural relations. In the theoretical framework of the undertaken considerations, the following concepts are referred to: J. Kozielecki’s concept of the multidimensional human, J. Nikitorowicz’s concept of constantly created identity, T. Lewowicki’s theory of identity behaviours, and M. Sobecki’s concept of identification profiles. The assumption is made that shaping the multidimensional identity of the young first of all requires cultural rooting, educational activities and the support of educational policy. Against the background of the research conducted systematically for 25 years among the youth from the Polish-Czech borderland, the dynamics is shown of shaping the young generation’s feeling of identity. Moreover, the intensity of identifications is diagnosed as well as young people’sidentification profiles, which provide information on interrelations between particularidentification dimensions in declarations of a person. (Translated by Agata Cienciała)a.j.boruta@wp.plWydział Nauk o Edukacji i Etnologii, Uniwersytet Śląski, Filia w CieszynieAppadurain A., (2005), Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji, tłum. Z. Pucek, KrakówCinciała A., (1931), Pamiętnik Dra Andrzeja Cinciały, notariusza w Cieszynie (1825–1898), wstępem opatrzył Jan St. Bystroń, KatowiceChlebowczyk J., (1975), Procesy narodotwórcze we wschodniej Europie środkowej w dobie kapitalizmu, Warszawa – KrakówChlebowczyk J., (1983), O prawie do bytu małych i młodych narodów. Kwestia narodowa i procesy narodotwórcze we wschodniej Europie Środkowej w dobie kapitalizmu (od schyłku XVIII do początków XX wieku), Warszawa – KrakówFrankfort-Nachmias Ch., Nachmias D., (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, PoznańGrabowska B., (1994), Identyfikacja z grupą społeczną jako czynnik tożsamości narodowej, (w:) T. Lewowicki (red.), Poczucie tożsamości narodowej. Studium z pogranicza polsko--czeskiego, CieszynGrabowska B., (2005), Tożsamość narodowa młodzieży na pograniczu cieszyńskim w sytuacji zmiany, (w:) T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.), Z teorii i praktyki edukacji międzykulturowej, Cieszyn – WarszawaGolka L., (w druku), Uwagi o efekcie pogranicza, (w:) J. Miluska (red.), Psychologia społeczno-kulturowego pogranicza. Wstęp do koncepcji i badań, SzczecinGoworowska-Puchala I., (1997), Mitteleuropa. Rdzeń starego kontynentu, ToruńHajduk E., (red.), (1993), Metoda panelu: różne aplikacje, Zielona GóraJas K., (2015), Poczucie tożsamości osób w wieku późnej dorosłości – studia i doświadczenia na przykładzie Śląska Cieszyńskiego, Cieszyn, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji, praca doktorska przygotowana pod opieką naukową dr hab. Aliny Szczurek-Boruty, archiwum biblioteki WEiNoE UŚ.Jasiński Z., Kozłowska A., (red.) (1997), Tożsamość narodowa młodzieży na pograniczach, OpoleKoszel B., (1994), Mitteleuropa rediviva? Europa Środkowo- i Południowo-Wschodnia w polityce zjednoczonych Niemiec, PoznańKozielecki J., (1996), Człowiek wielowymiarowy, WarszawaLewowicki T., (1994), Poczucie tożsamości narodowej młodzieży – stałość – zmienność, (w:) T. Lewowicki (red.), Poczucie tożsamości narodowej. Studium z pogranicza polsko--czeskiego, CieszynLewowicki T., (1995), O badaniach społeczności pogranicza – od parcjalnych opisów ku elementom teorii zachowań tożsamościowym, (w:) J. Nikitorowicz, Edukacja międzykulturowa. W kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów, BiałystokLewowicki T., (1997), Wyznaczniki tożsamości narodowej (wiedza o determinantach tożsamości i zachowań tożsamościowych jako element edukacji), (w:) Z. Jasiński, A. Kozłowska (red.), Tożsamość narodowa młodzieży na pograniczach, OpoleLewowicki T., (2008), O podstawowych warunkach pomyślnej pracy nauczyciela w sytuacji wielokulturowości – studia i doświadczenia z pogranicza polsko-czeskiego, (w:) T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (red.), Praca nauczyciela w warunkach wielokulturowości – studia i doświadczenia z pogranicza polsko-czeskiego, ToruńMącior-Majka B., (2002), „Mitteleuropa” czyli ucieczka w mit, „Studia Historyczne”, z. 2Miluska J. (2007), Tożsamość Europejczyka – fakt czy artefakt?, (w:) J. Nikitorowicz, D. Misiejuk, M. Sobecki (red.), Etniczność i obywatelskość w nowej Europie. Konteksty edukacji międzykulturowej, BiałystokMuszyńska J., (2014), Miejsce i wspólnota. Poczucie wspólnotowości mieszkańców północno-wschodniego pogranicza Polski. Studium pedagogiczne, WarszawaNikitorowicz J., (2001), Wielopłaszczyznowa i ustawicznie kreująca się tożsamość w społeczeństwie wielokulturowym a edukacja międzykulturowa, (w:) J. Nikitorowicz, M. Sobecki, D. Misiejuk (red.), Kultury tradycyjne a kultura globalna, konteksty edukacji międzykulturowej, BiałystokNikitorowicz J., (2009), Edukacja regionalna i międzykulturowa, WarszawaNowak S., (1985), Metodologia badań społecznych, WarszawaNowicka E., (2000), Polacy czy cudzoziemcy. Polacy za wschodnią granicą, KrakówPilch T., Bauman T., (2001), Zasady badań pedagogicznych. Podejście ilościowe i jakościowe, WarszawaRusek H., (2008), Człowiek pogranicza, (w:) T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.), Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości-problemy i sugestie rozwiązań, Cieszyn – Warszawa – ToruńSobecki M., (2007), Kultura symboliczna a tożsamość, BiałystokStrategia Rozwoju Miasta Cieszyna na lata 2010–2020 (Załącznik nr 1 do uchwały nr LII/539/10 Rady Miejskiej Cieszyna z dnia 28 października 2010), http://www.cieszyn.pl/files/Strategia%20Rozwoju%20Miasta%20Cieszyna%20na%20lata%202010-2020.pdf [23.05.2016]Strategia Rozwoju Oświaty w Cieszynie do 2020 roku (Dokument opracowany na zlecenie Urzędu Miejskiego w Cieszynie, Kraków 2014, Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego, www.cieszyn.pl/files/SO%202020_projekt.doc [23.05.2016]Szczepański J., (1990), Kultury pogranicza, „Przegląd Humanistyczny”, nr 10Szczurek-Boruta A., (2007a), Procesy identyfikacyjne i kształtowanie się tożsamości jednostki. Studium empiryczne. Z badań młodzieży ze szkół średnich z pogranicza polskoczeskiego, (w:) J. Nikitorowicz, J. Halicki, J. Muszyńska (red.), Kultury narodowe na pograniczach, BiałystokSzczurek-Boruta A., (2007b), Cultural Identity of Youth and Multicultural Education – empirical study, „The New Educational Review”, t. 11, nr 1Szczurek-Boruta A., Grabowska B., (2009), Dynamika kształtowania się tożsamości młodzieży – ku tożsamości wzbogaconej, (w:) T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta (red.), Poczucie tożsamości i stosunek młodzieży do wybranych kwestii społeczny – studium z pogranicza polsko-czeskiego, Cieszyn – Warszawa – ToruńSzczurek-Boruta A., (2010), Konstrukcjonizm społeczny i jego znaczenie teoriopoznawcze w badaniach międzykulturowych, (w:) T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.), Edukacja międzykulturowa – teorie, poglądy, doświadczenia społeczne, Cieszyn – Warszawa – ToruńSzczurek-Boruta A., (2012), Uczenie się międzykulturowe – ku tożsamości wielowymiarowej i integracji społecznej, „Ruch Pedagogiczny”, nr 4Szczurek-Boruta A., (2013), Doświadczenia społeczne w przygotowaniu przyszłych nauczycieli do pracy w warunkach wielokulturowości, ToruńSzczurek-Boruta A., (2014), O przygotowaniu nauczycieli do pracy w warunkach wielokulturowości – konteksty, opinie studentów, propozycje, Toruń195-2093019520