The effects of the interaction of formal and informal institutions on entrepreneurship in Poland

System instytucjonalny jest źródłem bodźców wpływających na sposób myślenia i działania ludzi. Kształtuje wzorce aktywności uznawane w danym społeczeństwie za właściwe. Nie zawsze ten zespół bodźców jest jednorodny i wewnętrznie harmonijny. W warunkach sprzeczności instytucjonalnych, niedopasowania instytucji formalnych do nieformalnych, oddziaływanie tych reguł jest utrudnione. Przejawem dysonansu między grupami instytucji będzie niespójny wpływ na działania podmiotów. Przykładowo mimo pierwotnych zamiarów ludzie nie podejmują się aktywności, bo nie mają pewności co do przyjazności otoczenia, podmioty nie wchodzą na inne rynki w obawie przed zmniejszeniem korzyści. Wydaje się, że w obszarze gospodarki szczególny związek łączy przedsiębiorczość z instytucjami. Przedsiębiorczość jako sedno kapitalizmu reaguje intensywnie na wszelkie przejawy niedopasowania instytucjonalnego. W artykule podjęto badania nad systemem instytucjonalnym gospodarki, a w tym nad skutkami niedopasowania instytucjonalnego. Skupiono się szczególnie na wpływie sprzeczności instytucjonalnych na przedsiębiorczość oraz lukę przedsiębiorczości. Analizy prowadzono na przykładzie polskiej gospodarki na tle krajów wysoko rozwiniętych.Uniwersytet w BiałymstokuBariery w napływie bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski (2015), PAIiIZ, Warszawa.Bourdieu P. (2007 [1972]), Szkic teorii praktyki poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylów, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.Buchholz R.A., Rosenthal S.B. (2005), The Spirit of Entrepreneurship and the Qualities of Moral Decision Making: Toward a Unifying Framework, “Journal of Business Ethics”, Vol. 60, No. 3.Casson M. C., Della Giusta M., Kambhampati U. S. (2010), Formal and Informal Institutions and Development, „World Development”, t. 38, nr 2.Doing Business (2017), Database; http://www.doingbusiness.org.Dominiak P., Wasilczuk J.E., Starnawska M. (2016) Przedsiębiorczość nieproduktywna w świetle ekonomii instytucjonalnej, PWN, Warszawa.Duraj J., Papiernik-Wojdera M. (2010), Przedsiębiorczość i innowacyjność, Difin, WarszawaEdelman Trust Barometer. Global Report (2017); http://www.edelman.com/global-results/.Entrepreneurship in the EU and beyond (2013), Flash Eurobarometer 354, European Commission.Europes’s Hidden Entrepreneurs. Entrepreneurial Empolyee Activity and Competitiveness in Europe (2016), GEM, World Economic Forum.Fazlagić J. (2016), Przez brak zaufania przedsiębiorców polska gospodarka traci 280 mld zł rocznie, Forbes; http://www.forbes.pl/przez-brak-zaufania-przedsiebiorcow-polska-gospodarka-traci-280-mld-zlrocznie,artykuly,204577,1,1.html.GEM - Global Entrepreneurial Monitor (2017), Key indicators, http://www.gemconsortium.org/data/key-aps.Global Entrepreneurial Monitor (2017) Global Report 2016/2017, GERA.Godłów-Legiędź J., Legiędź T. (2008), Interaction between Formal and Informal Insitutions in the Process of Transformation from a Planned to a Market Economy, “Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe”, Vol.11, No. 1/2.Hodgson G.M. (2003), The hidden persuaders: institutions and individuals in economic theory, „Cambridge Journal of Economics”, Vol. 27.Helmke G., Levitsky S. (2004), Informal Institutions and Comparative Politics: A Research Agenda, “Perspectives on Politics”, Vol.2, No.4.Kurczewska A. (2013), Przedsiębiorczość jako proces współoddziaływania sposobności i intencji przedsiębiorczych, PWE, Warszawa.Nieć M., Zakrzewski R. (2016), Firmy szybkiego wzrostu. Raport z badań jakościowych, PARP, Warszawa.North D.C. (1990) Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge Univ.Press.Pejovich S. (1999), The Effects of the Interaction of Formal and Informal Institutions on Social Stability and Economic Development, “Journal of Markets & Mortality“ Vol. 2, No. 2Polacy nie rozumieją systemu podatkowego (2017), CEO. com. pl; https://ceo.com.pl/polacy-nie-rozumieja-systemu-podatkowego-84357.Produkcja prawa w Polsce największa w historii (2017), Barometr stabilności otoczenia prawnego w polskiej gospodarce, Grant Thorton.Raport. Biała Księga. Relacje przedsiębiorców z organami państwa (2016), Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Warszawa.Raport. Warunki prowadzenia firm w Polsce (2017), Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Warszawa.Stan wiedzy i świadomości ekonomicznej Polaków (2015), NBP, Warszawa.Stępień B. (2005), Struktury przedsiębiorstw międzynarodowych w świetle nowego instytucjonalizmu w teorii organizacji [W:] Biznes międzynarodowy, a internacjonalizacja gospodarki narodowej, E.Najlepszy (red.), Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.Sztompka P. (2012), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków.VWS, World Values Survey; http://www.worldvaluessurvey.org/WVSOnline.jsp.Williamson C. R. (2009), Informal institutions rule: institutional arrangements and economic performances, „Public Choice” 2009, t. 139, nr 3-4.Wirth S., Markard J., Truffer B., Rohracher H., (2013) Informal institutions matter: Professional culture and the development of biogas technology, „Environmental Innovation and Societal Transitions” Vol. 8.Zaufanie społeczne (2016), Komunikat z badań CBOS, nr 18; http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_018_16.PDF.19721