Fonksiyonel gıda ürünlerine yönelik tüketici tutumları: İzmir'de bir uygulama

Hastalıkların önlenmesi ve iyileştirilmesi için gıda ürünlerinin kullanılması bazı kültürler için yeni bir anlayış değildir. Ancak, gıda ürünlerinin sağlık faydalarının vurgulanarak pazarlanması tüm dünyada 1990'larda yeni bir eğilim haline gelmiştir. Bu eğilimin birbirini etkileyen iki bileşeni bulunmaktadıræ birincisi gıda teknolojilerindeki gelişmeler, ikincisi tüketicilerin uzun ve sağlıklı yaşam beklentisidir. Tüketicilerin ekstra sağlık faydaları olan yeni ürünlere olan talebi ve gıda sektöründeki gelişmeler, "fonksiyonel gıdalar" adı verilen yeni bir gıda ürün kategorisi yaratmıştır. Bu yeni kategori ile beraber, pazarlamacılar yeni ürünler geliştirme ya da var olan ürünlerini bazı işlemlerden geçirerek yeniden pazara sunma şansı elde etmişlerdir. Fonsiyonel gıda ürün kategorisi Türk tüketicisi için göreceli olarak yenidir ve potansiyel pazar başarısı, tüketici profili ve geleceği bilinmemektedir. Fonksiyonel gıdalara yönelik tüketici tutumlarının araştırılması bu pazar ile ilgili bilgi sağlaması açısından önemlidir. Bu bilgi, aynı zamanda pazarlamacıların tüketici ihtiyaçlarına nasıl cevap vereceği konusunda yardımcı olacacaktır. Bu araştırma demografik değişkenlerin fonksiyonel gıdalara yönelik tüketici tutumları üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, aynı zamanda cevaplandırıcıların fonksiyonel gıdalar ile ilgili farkındalığını ortaya çıkarmaya çalışmaktadır. 269 cevaplandırıcı İzmir'in değişik bölgelerinde tesadüfi olmayan örnekleme yöntemi ile seçilmiş ve yüz yüze detaylı bir anket uygulanmıştır. Sonuç olarak, demografik faktörlerin fonksiyonel gıdalara yönelik tüketici tutumlarını kısmi olarak etkilediği bulunmuştur. Ancak, pazardaki esas engel bu ürün kategorisi ile ilgili farkındalık eksikliğidir. Anahtar Kelimeler: Fonksiyonel Gıdalar, Tüketici Davranışı, Tutumlar Using food products to prevent or to cure some diseases is not a new concept for some cultures. However, marketing some food products by emphasizing its health benefits has become a new trend all over the world especially in 1990s. This trend has two interactive componentsæ one is the technological developments in nutrition science, second is the consumers' expectancy about long and healthy life. Consumers' demand for new food products which have extra health benefits and the improvements in food sector developed a new category of foods which are called "functional foods". With this new category, marketers have chance to develop new products or promote already existing products by applying some nutritional processes. Functional food product category is relatively new for Turkish consumers and their potential market success, consumer profile and future is still unclear. Analyzing consumers' attitudes towards functional foods are important to gather some information about functional food market. This information may also help marketers in responding the consumer needs. The aim of this study is to explore the effects of demographic variables over attitudes towards functional foods. Besides, study tries to explore the respondents' awareness of the functional food products. Detailed survey is applied face-to-face to 269 respondents chosen by non-random sampling in different areas in İzmir. As a result, it is found that some of the demographic variables partially affect the attitudes towards functional foods. However, the main constraint in the market about this food category is the lack of awareness. Key Words: Functional Foods, Consumer Behavior, Attitude