archeologisch bureauonderzoek Molentuinweg te Katwijk

Op basis van de landschappelijke ligging worden geen resten van vóór de Bronstijd verwacht. In die tijd lag de kustlijn namelijk nog ten oosten van het plangebied, waardoor het plangebied in zee lag. In de Bronstijd kwam het plangebied in het mondingsgebied van de Oude Rijn te liggen. In periodes van verminderde rivier- en zeeactiviteit kon mogelijk op de oevers van de kwelders gewoond worden. Voor zover bekend vonden dergelijke periodes plaats in de Midden-Bronstijd, Late-IJzertijd - Romein-se tijd en de Vroege-Middeleeuwen. In de omgeving van het plangebied zijn geen aanwijzingen voor bewoning op kwelderoevers, maar deze kunnen niet geheel uitgesloten worden. Dergelijke resten zullen zich manifesteren als archeologische laag, een doorwerkte oude bodem met hierin indicatoren als bouwmateriaal, aardewerk, e.d. Organische resten en bot zullen gezien de vermoede ligging on-der het grondwater goed relatief goed geconserveerd zijn. Wel zijn eventuele resten mogelijk geëro-deerd als gevolg van latere rivieractiviteit van de Oude Rijn. Vanaf de Late-IJzertijd vond duinvorming plaats in het gebied direct ten westen van het plangebied, De Zanderij. Hierbij werden hoge duinen gevormd, die reeds vanaf de Late-IJzertijd bewoond en be-akkerd werden. In De Zanderij, inclusief het huidige westelijk deelgebied, zijn enkele booronder-zoeken en veldkarteringen uitgevoerd. Hierbij zijn in en in de directe omgeving van het plangebied geen archeologische vindplaatsen aangetroffen, maar ca. 200 m ten westen van het plangebied zijn vondstconcentraties uit de Romeinse tijd en Vroege-Middeleeuwen aangetroffen. In deze zone zijn enkele opgravingen uitgevoerd, waarbij een groot aantal bewoningssporen uit de Late-IJzertijd, Ro-meinse tijd en Vroege- en Late-Middeleeuwen zijn aangetroffen. Deze zijn aangetroffen in verschil-lende niveaus, onderbroken door dunne lagen duinzand. In de derde en vierde eeuw was vermoede-lijk sprake van een bewoningshiaat als gevolg van omvangrijke verstuivingen. Na 1200 was opnieuw sprake van omvangrijke verstuivingen, waardoor het gebied niet meer bewoonbaar was. De archeo-logische niveaus in De Zanderij zijn in het verleden aangetroffen in humeuze lagen waarvan de top varieert van enkele decimeters boven NAP tot 40 cm –NAP. Tijdens eerder onderzoek is vastgesteld dat de conserveringsgraad van aardewerkfragmenten en bot matig is. Grondsporen zijn echter nog goed bewaard gebleven. Op basis van historisch kaartmateriaal kan worden geconcludeerd dat het plangebied reeds in de 16e eeuw in agrarisch gebruik was. Binnen het plangebied is op een kaart uit 1544 een woning weerge-geven. Op latere kaarten vanaf de 17e eeuw is deze woning niet meer weergegeven. Het is echter onzeker wat de exacte locatie van de woning was en of deze daadwerkelijk binnen het huidige plan-gebied viel. Indien dit het geval is, kunnen vanaf het maaiveld resten van funderingen, ophogingsla-gen en nederzettingsafval, gerelateerd aan een huisplaats verwacht worden. Ook resten van bijge-bouwen en sporen als greppels, e.d. kunnen voorkomen. Eventuele resten zullen grotendeels goed geconserveerd zijn. Organische resten en bot zijn vanwege de ligging boven het grondwater waar-schijnlijk slecht geconserveerd. In het westelijk deelgebied heeft in het verleden verstoring plaatsgevonden in het kader van de bol-lenteelt. Hierbij is de bodem tot 50 à 80 cm –mv verstoord geraakt. Vermoedelijk heeft zandafgraving plaatsgevonden, waarbij een deel van de eventuele vondstniveau verstoord zal zijn geraakt. Het plangebied wordt bovendien doorsneden door de Provincialeweg, die verschillende keren verlegd is. Een rijbaan hiervan heeft in de 20e eeuw door het grootste deel van het oostelijk deelgebied gelopen. Ook heeft een rijbaan door het westelijk deelgebied gelopen. Naar verwachting is daarom een opho-gingslaag gerelateerd aan de aanleg van deze weg binnen het plangebied aanwezig. Voor het ooste-lijk deelgebied is reeds tijdens eerder booronderzoek vastgesteld dat de bodem tot minstens 50 cm –mv verstoord is. Het archeologisch niveau uit de Late-Middeleeuwen en Nieuwe tijd is door deze ver-storingen hoogstwaarschijnlijk reeds grotendeels verstoord geraakt. Mogelijk kunnen nog wel resten uit de Late-IJzertijd – Late Middeleeuwen dieper dan 50 cm –mv voorkomen. Advies Op basis van bovenstaande gegevens wordt geconcludeerd dat de bodem in het gehele plangebied verstoord is tot minstens 50 cm –mv. Voor het westelijke deelgebied is aan de hand van AHN-beelden geconcludeerd dat een ophogingspakket aanwezig is tot 50 à 80 cm +NAP. Op basis hiervan wordt verwacht dat in de zones die minder diep dan 0,8 m +NAP of minder diep dan 50 cm –mv ont-graven worden, geen archeologische waarden verstoord zullen worden. Geadviseerd wordt om een bufferzone te hanteren van 10 cm. Op basis hiervan wordt vervolgonderzoek aanbevolen in de ge-biedsdelen waar tot meer dan 40 cm –mv en dieper dan 0,9 m +NAP gegraven zal worden. Dit betreft een zone van ca. 230 m2 (zie figuur 14). In het oostelijk deelgebied is geconcludeerd dat de bodem in ieder geval tot 1,2 m +NAP bestaat uit ophogingspakketten. Uitgaande van een bufferzone van 10 cm wordt vervolgonderzoek aanbevolen voor de gebiedsdelen waar de bodem tot meer dan 40 cm –mv en dieper dan 1,3 m +NAP ontgraven wordt. Dit betreft binnen het oostelijke deelgebied een zone van 120 m2 (figuur 14). In dit stadium is hierbij de meest geschikte onderzoeksmethode een verkennend booronderzoek. Verspreid in dit deel van het plangebied dienen boringen te worden gezet met een om inzicht te krij-gen in de toestand van het bodemprofiel. Tevens dient gekeken te worden naar de aanwezigheid van mogelijke vegetatie- en/of cultuurlagen, die zichtbaar zijn als bodemverkleuringen. Door middel van het verkennend booronderzoek dient te worden vastgesteld of er binnen het plangebied archeolo-gische resten in situ te verwachten zijn. Voor de overige delen van het plangebied geldt dat op basis van het bureauonderzoek niet dieper dan reeds verstoorde of opgebrachte lagen gegraven zal worden. Voor deze delen wordt niet ver-wacht dat bij de geplande bodemingreep archeologische waarden verstoord worden. Daarom advi-seert Econsultancy om die delen van het plangebied vrij te geven