Oxidative protein damage

U radu je opisano oksidacijsko oštećenje proteina i oksidacijski stres - poremećaj ravnoteže između proizvodnje reaktivnih kisikovih radikala i antioksidansa u organizmu. Reaktivne kisikove vrste (ROS) i reaktivne dušikove vrste (RNS) su pojmovi koji opisuju slobodne radikale i čestice koje nisu slobodni radikali, a također imaju oksidacijsko djelovanje. Najveća količina reaktivnih kisikovih vrsta u obliku O₂.- nastaje svakodnevno u mitohondrijskom lancu za prijenos elektrona. Oksidacija proteina može rezultirati stvaranjem proteinskih karbonila. Reaktivne vrste kisika mogu izravno reagirati s pojedinim aminokiselinskim ostacima ili dovesti do oksidacijskog cijepanja polipeptidne okosnice. Druge moguće tvorbe proteinskih karbonila su putem oksidacije lipida ili preko reakcije redukcijskih šećera. Opisani su biomarkeri oksidacijskog stresa i antioksidacijske obrane, metode određivanja karboniliranih proteina, te veza između oksidacijskog stresa i bolesti povezanih sa starenjem.This thesis describes oxidative protein damage and oxidative stress - an imbalance between reactive oxygen radicals and antioxidants in the organism. Reactive oxygen species (ROS) and reactive nitrogen species (RNS) are terms collectively describing free radicals and other nonradical reactive derivatives, which also have oxidant activity. The largest amount of reactive oxygen species in the form O₂.- is generate daily in the mitochondrial electron trasport chain. Protein oxidation may result in protein carbonyl formation. Reactive oxygen species may either react directly with some amino acid residues or lead to oxidative cleavage of the protein backbone. Other possible formation of protein carbonyls is via oxidation of lipids or there reaction of reducing sugars. Biomarkers of oxidative stress and antioxidant defence are described, as well as the methods of protein carbonyls determination and the associations between oxidative stress and age-related diseases