Javanen in Diaspora, interview met Poniyem

Naam: Poniyem Geboorteplaats: Kofidjompo Geboortedatum: 1925 Woonplaatsen: Suriname 1925 - 1954; Indonesia 1954 - Ik heet Poniyem en ben geboren in Suriname. Ik ben geboren op Kopidjompo [Lelydorp], maar na mijn huwelijk woonde ik op Alliance. Ik was enig kind van mijn ouders. Mijn eigen moeder was overleden en mijn vader hertrouwde met een vrouw die al een kind had. Wij waren toen dus met zijn tweeën. Mijn man en ik zijn met mijn ouders meegegaan naar Indonesië. Zij wilden terug. Van mijn eigen familie vertrok mijn vader, mijn moeder, ikzelf en mijn twee kinderen. Ik heb in totaal zes kinderen, maar toen ik vertrok had ik er pas twee. Mijn moeder is uiteindelijk in Nederland overleden en mijn vader, Samid, is hier in Tongar overleden tijdens de PRRI. \u2028In Suriname ben ik niet naar school gegaan. Mijn man ook niet. De school was te ver. Alliance was echt een afgelegen plek. De voornaamste bezigheid daar was landbouw. \u2028Op Alliance woonden voornamelijk Javanen. Er was 'wayang', 'ludruk'. Er waren groepen die dat deden. Ik deed er niet aan mee, maar mijn man wel. Aan 'slametan' en 'kenduri' deed men bij een feest, een verjaardag of een huwelijk. \u2028Hier is er geen 'tayub', in Suriname wel. Ik ging er wel eens naar toe, maar danste niet mee. Hier werd vroeger ook 'wayang' gespeeld, gewoonlijk bij 'bersih desa'. Dat vond plaats in de 'balai desa'. Heel Tongar kwam kijken. De 'dalang' was iemand uit Suriname. In Suriname deden wij dat ook tijdens een 'bersih desa', 'wayang', dan werd er 'bubur abang-putih' gemaakt. Ik kook nog steeds Surinaame gerechten, 'bravoe', 'bitawiri', 'tayawiri'. Ik plant ze zelf. Ik heb de planten meegenomen uit Suriname. Ik nam ook cacao en koffiepitten mee.\u2028 Mijn kinderen zijn hier in Tongar naar school gegaan, tot aan de SMP. Er was geen SMA. Drie van mijn kinderen wonen in Tongar en drie zijn ergens anders werk gaan zoeken, in Pekanbaru en in Jakarta. Wat voor werk weet ik niet. Ik vraag dat nooit. Ze komen weleens thuis, met 'lebaran'. Wij zijn steeds in Tongar gebleven, omdat wij geen geld hadden om naar andere plaatsen te gaan. Ik ben daarom ook niet naar Java gegaan om familie op te zoeken. Voor mij is Tongar het beste, beter dan Suriname. Naar Suriname kunnen wij toch niet meer terug. Mijn man ging wel naar andere plaatsen om te werken, maar keerde steeds terug naar Tongar. \u2028Mijn man heeft ook geholpen om het bos hier open te maken. De verdeling van grond is niet gegaan zoals beloofd. Wij hebben grond gehad om een huis op te bouwen, maar voor de rest niets. Wij zouden 5 hectare grond krijgen, volgens Pak Hardjo. Hij zei dat wij moesten wachten tot de eerstvolgende verdeling. Nu is hij al overleden. Ik heb zelf land gekocht. In de grond die de allereerste keer is verdeeld om huis en tuin te maken, heb ik palmolie geplant. \u2028Nadat wij een stuk bos van 1 hectare hadden geopend, konden wij planten. Wij plantten rijst op 'ladang'. Het duurde vijf maanden voordat wij konden oogsten. De oogst was genoeg om van te eten, maar niet om te verkopen. Daarnaast moest mijn man als arbeider werken. Hij bouwde bruggen. Dat deed hij ook al in Suriname. Hij ging ook naar andere plaatsen om werk te zoeken, naar Pekanbaru. Ik bleef met de kinderen achter. Hij kwam later wel weer hier terug en deed aan landbouw. \u2028In het begin kon ik geen Indonesisch spreken. Ik leerde het samen met vrienden en kon het wel een beetje spreken. De vrouwen kwamen toen nog vaak bij elkaar als groep van landbouwers ['kelompok tani'], om de beurt aan huis. Wij legden geld bij elkaar om dingen die wij nodig hadden te kunnen kopen