Thematische collectie: Erfgoed van de Oorlog, Getuigen Verhalen, Project 'Heropvoeding jeugdige politieke delinquenten in kindertehuizen 1944-1951'

Na de oorlog werd niet alleen afgerekend met NSB’ers en andere collaborateurs, ook hun kinderen ondervonden de consequenties van de keuzes van hun ouders in oorlogstijd. Vanaf 1944 zijn 20.000 kinderen van ‘foute’ ouders, in kindertehuizen geplaatst. Zij konden nergens anders worden opgevangen nadat hun ouders waren geïnterneerd. Vanaf een jaar of dertien werden deze kinderen jeugdige politieke delinquenten (JPD) genoemd. Soms waren zij zelf actief geweest in de jeugdbeweging van de NSB, maar ook jongeren die alleen ‘kind van’ waren werden als JPD’er beschouwd. Heropvoeding was niet het doel. Toch waren vooral oudere JPD’ers een bron van zorg voor de autoriteiten omdat zij mogelijk politiek geïnfecteerd waren en zich op latere leeftijd tot ‘extremistisch ontevredenen en gedesillusioneerden’ zouden kunnen ontwikkelen. Voor deze groep werd maatschappelijke heropvoeding tot volwaardige Nederlanders op zijn plaats geacht. Dit gebeurde in speciale tehuizen en kampen van Bureau Bijzondere Jeugdzorg. De filosofie was dat deze jongeren moesten leren wat democratie en vaderlandsliefde was. Politieke heropvoeding hoorde specifiek bij de omgang met ‘foute elementen’ en paste in het toen heersende goed-fout denken. In de gesprekken met deze kinderen van toen staat de vraag centraal hoe zij deze periode hebben ervaren en hoezeer die hun latere leven heeft beïnvloed