Krvožilni pristup kod bolesnika na hemodijalizi

Kod bolesnika sa kroničnim zatajenjem bubrežne funkcije kojima je potrebna hemodijaliza neophodna je uspostava krvožilnog pristupa. Krvožilni pristup se može ostvariti kirurškom konstrukcijom arteriovenske fistule i arteriovenskog grafta te insercijom katetera za hemodijalizu koji može biti privremeni ili trajni. Privremeni pristup krvotoku podrazumijeva inserciju katetera u jednu od centralnih vena i to najčešće u v. jugularis int., v. subclavia i v. femoralis. Za trajni krvožilni pristup koristimo arteriovensku fistulu, arteriovenski graft te trajne tunelirane katetere. Svi pristupi su skloni komplikacijama, a kod katetera prisutne su sljedeće komplikacije: hematom, punkcija arterije, hematotoraks, hidrotoraks, pneumotoraks, tromboza, infekcija, tamponada srca, aritmija, neadekvatan položaj katetera. Za konzervaciju katetera koristimo heparin ili citratne pripravke. Komplikacije kod arteriovenske fistule i arteriovenskog grafta također su mnogobrojne, a to su: stenoza, tromboza, aneurizma, hematom, pseudoaneurizma, infekcija, edem, ishemija ekstremiteta i srčano žilne komplikacije. Adekvatno provođenje dijalizne njege uvelike doprinosi smanjenju komplikacija koje mogu biti životno ugrožavajuće. Stoga je bitna kontinuirana edukacija osoblja i bolesnika jer svi zajedno sudjeluju u smanjenju komplikacija. Osim hemodijalize postoji i peritonejska dijaliza. Peritonejska dijaliza koristi peritonalnu membranu ili potrbušnicu (omotač koji prekriva organe u trbuhu) kao polupropusnu membranu za izmjenu molekula te tako služi kao prirodan filter. Mekana silikonska cjevčica (kateter) postavlja se u trbuh, a posebna otopina prilagođena za peritonealnu dijalizu putuje kroz kateter u trbušnu šupljinu. Otpadne tvari i nakupljena tekućina prelaze iz krvi u tu otopinu te se nakon nekoliko sati ta tekućina iz trbušne šupljine istače i baca. Peritonejskom dijalizom bubrežna funkcija ostaje duže očuvana, te se taj oblik dijalize preporuča djeci, bolesnicima sa srčano žilnim bolestima i onima kod kojih se ne može uspostaviti adekvatan krvožilni pristup za hemodijalizu. Razvojem medicine i otkrivanjem novih spoznaja te primjena istih u dijalizi razvili su se razni modaliteti dijalize. Najčešće primjenjivi modaliteti su: hemodijaliza, hemodijafiltracija, hemofiltracija, afereza, plazmafereza, biofiltracija, peritonejska dijaliza i kontinuirana metoda dijalize