Centaurea jacera, Centaurea alba and Centaurea scabiosa: chemical composition, antioxidative and anticholinesterase potential of essential oils : diploma thesis

Eterična ulja, smjese aromatičnih spojeva, imaju široku primjenu u raznim granama industrije, pa i u farmaceutskoj industriji, gdje je posebno značajan njihov antioksidacijski potencijal. Antioksidansi su tvari koje štite organizam od oksidacijskog stresa izazvanog djelovanjem reaktivnih kisikovih i dušikovih spojeva. Oksidacijski stres dovodi do oštećenja biomolekula (DNA, proteini, itd.) i može izazvati ozbiljna oboljenja. Alzheimerova demencija je jedna od najtežih bolesti današnjice. Uzrok joj je nepoznat, neizlječiva je i u stalnom je porastu. Sumnja se da je oksidacijski stres jedan od faktora koji mogu dovesti do bolesti ili potaknuti njen razvoj. Osnovni rizični faktor za nastanak bolesti je životna dob, pa se može očekivati dalji rast broja oboljelih. Jedna od karakteristika te bolesti je nedostatak acetilkolina, važnog prijenosnika živčanih impulsa. Terapija Alzheimerove demencije svodi se na usporavanje napredovanja bolesti i ublažavanje tegoba, u čemu značajnu ulogu imaju inhibitori kolinesteraza i antioksidansi. Cilj ovog rada bio je ispitati kemijski sastav te antioksidacijski i antikolinesterazni potencijal eteričnih ulja izoliranih iz prethodno osušenog biljnog materijala, sabranog tijekom pune cvatnje biljke, triju biljnih vrsta porodice Asteracea, roda Centaurea: C. jacea L., C. alba L. i C. scabiosa L. Eterično ulje biljke Centaurea jacea kao dominantne komponente sadrži epibiciklofelandren i aromadendren. Eterično ulje biljke Centaurea alba kao dominantne komponente sadrži heksadekansku kiselinu i germakren D. Eterično ulje biljke Centaurea scabiosa kao dominantne komponente sadrži linalool i metil-benzoat. Rezultati istraživanja su pokazali slab antioksidacijski te slab antikolinesterazni potencijal eteričnih ulja istraživanih biljnih vrsta.Essential oils, mixtures of aromatic compounds, are widely used in various industries, as well as in the pharmaceutical industry where their antioxidant potential is especially important. Antioxidants are substances that protect the body against oxidative stress caused by the reactive oxygen and nitrogen compounds. Oxidative stress leads to damage of biomolecules (DNA, proteins, etc.) and can cause serious diseases. Alzheimer's dementia is one of the major diseases of today. Its cause is still unknown, it is incurable and the number of patients is steadily increasing. It is suspected that oxidative stress is one of the factors that can lead to illness or induce its development. The main risk factor for the disease is age, so we can expect further growth in the number of patients. One feature of the disease is a deficiency of acetylcholine, an important neurotransmitter. Alzheimer's therapy is reduced to slowing of disease progression and symptoms relief, where cholinesterase inhibitors and antioxidants play a significant role. The aim of this study was to investigate the chemical composition and antioxidant and anticholineesterase potential of the essential oils isolated from previously dried plant material, collected during the flowering period of the three Asteraceae family plants, genus Centaurea: C. jacea L., C. alba L. and C. scabiosa L. As the dominant components from C. jacea essential oil were epi-bicyclosesquiphellandrene and aromadendrene. Essential oil from C. alba contained hexadecanoic acid and germacrene D as predominant component. C. scabiosa essential oil contained linaloool and methyl benzoate as a predominant component. The results showed low antioxidant as well as anticholineesterase inhibitory potential of the essential oils isolated from studied plants