Autonomia osób z niepełnosprawnością intelektualną z perspektywy etyki troski

Celem artykułu jest przedstawienie głównych elementów relacyjnej koncepcji autonomii osób z niepełnosprawnością intelektualną opracowanej w ramach etyki troski. Koncepcja ta została przedstawiona na tle charakterystycznych wątków myślenia o autonomii jednostki z niepełnosprawnością intelektualną obecnych w filozofii współczesnej, psychologii oraz pedagogice specjalnej.1. Allmark R: Can there be an ethics of care?, „Journal o f Medical Ethics”, vol. 21(1), 1995. 2. Bakiera L., Stelter Ż.: Leksykon psychologii rozwoju człowieka, t. I. Difin. Warszawa 2011. 3. Barclay L.: Autonomy and the Social Self, [in:] Mackenzie C., Stoljar N. (eds.): Relational Autonomy: Feminist Perspectives on Autonomy, Agency, and the Social Self. Oxford University Press, New York 2000. 4. Beauchamp T.L., Childress J.F.: Principles of Biomedical Ethics. Sixth Edition. Oxford University Press, New York 2009. 5. Bjomsdottir K., Stefansdottir G., Stefansdottir A.: It’s my life: Autonomy and people with intellectual disabilities. „Journal o f Intellectual Disabilities”, vol. 19(1), 2015. 6. Brison S.J.: Relational Autonomy and Freedom o f Expression, [in:] Mackenzie C., Stoljar N. (eds.): Relational Autonomy: Feminist Perspectives on Autonomy, Agency, and the Social Self. Oxford University Press, New York 2000. 7. Dworkin G.: The Theory and Practice o f Autonomy. Cambridge University Press, Cambidge 1988. 8. Dykcik W. (red.): Pedagogika specjalna. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2006. 9. Faden R., Beauchamp T.L.: A History and Theory o f Informed Consent. Oxford University Press, New York 1986. 10. Friedman M.: Autonomy, Social Disruption, and Women, [in:] Mackenzie C., Stoljar N. (eds.): Relational Autonomy: Feminist Perspectives on Autonomy, Agency, and the Social Self. Oxford University Press, New York 2000. 11. Gilligan C.: In a Different Voice: Psychological Theory and Moral Development. Harvard University Press, Cambridge 1982. 12. Kant I.: Uzasadnienie metafizyki moralności. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1953. 13. Kuderowicz Z.: Kant. Wiedza Powszechna, Warszawa 2000. 14. Kupisiewicz M.: Słownik pedagogiki specjalnej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013. 15. Kymlicka W.: Współczesna filozofia polityczna. Fundacja Aletheia, Warszawa 2009. 16. Loebl W.: Drogi osiągania autonomii przez osoby niepełnosprawne, [w:] Rzedzicka K., Kobylańska A. (red.): Dorosłość, niepełnosprawność, czas współczesny. Na pograniczach pedagogiki specjalnej. Impuls, Krąków 2003. 17. Mackenzie C., Stoljar N.: Introduction: Autonomy Refigured, [in:] Mackenzie C., Stoljar N. (eds.): Relational Autonomy: Feminist Perspectives on Autonomy, Agency, and the Social Self. Oxford University Press, New York 2000. 18. Majewicz P.: Proces rehabilitacji zorientowanej na zasoby osobowości, czyli wykorzystanie źródeł ujemnej entropii w praktyce pedagogicznej, [w:] Rottermund J. (red.): Zmaganie się z niepełnosprawnością - kolejne wyznaczniki. Impuls, Krakow 2009. 19. Manning R.C.: A Care Approach, [in:] Kuhse H., Singer P. (eds.): A Companion to Bioethics. Blackwell, Oxford 1998. 20. Meininger H.P.: Autonomy and professional responsibility in care for persons with intellectual disabilities. „Nursing Philosophy”, vol. 2(3), 2001. 21. Meyers D.T.,: Personal autonomy and the paradox o f feminine socialization. „The Journal of Philosophy”, vol. 84(11), 1987. 22. Obuchowska I.: O autonomii w wychowaniu niepełnosprawnych dzieci i młodzieży, [w:] Dykcik W. (red.): Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych. Eruditus, Poznań 1996. 23. Pilecka W., Pilecki J.: Warunki i wyznaczniki rozwoju autonomii dziecka upośledzonego umysłowo, [w:] Dykcik W. (red.): Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych. Eruditus, Poznań 1996. 24. Piper M.: Autonomy: Normative, [in:] Internet Encyclopedia o f Philosophy. http://www.iep.utm.edu/aut-norm/, 2009. 25. Piszczek Z.: Mała encyklopedia kultury antycznej. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1988. 26. Reale G.: Historia filozofii starożytnej, t. V. Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2005. 27. Reath A.: Agency and Autonomy in Kant’s Moral Theory. Oxford University Press, New York 2000. 28. Ryan R.M., Deci E.L.: Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. „American Psychologist”, vol. 55(1), 2000. 29. Schipper K., Widdershoven G.A., Abma T.A.: Citizenship and autonomy in acquired brain injury. „Nursing Ethics”, vol. 18(4), 2011. 30. Skibska J.: Kształtowanie autonomii - osiąganie niezależności, [w:] Kijak R. (red.): Niepełnosprawność. W zwierciadle dorosłości. Impuls, Kraków 2012. 31. Stelter Z.: Dorastanie osób z niepełnosprawnością intelektualną. Scholar, Warszawa 2009. 32. Szewczyk K.: Bioetyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. 33. Tokarski J. (red.): Słownik wyrazów obcych. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980. 34. Verkerk M.A.: The care perspective and autonomy. „Medicine, Health Care, and Philosophy”, vol. 4(3), 2001. 35. Wong J.G., Clare I.C., Holland A.J., Watson P.C.: The capacity o f people with a ‘mental disability’ to make a health care decision. „Psychological Medicine”, vol. 30, 2000. 36. Zawiślak A.: Problemy autonomii osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną. „Nauki o Edukacji”, nr 3, 2008 . 37. Ziemińska R.: Etyka troski i etyka sprawiedliwości. Czy moralność zależy od płci? „Analiza i Egzystencja”, nr 8, 2008