The role of Local Action Groups in the socio-economic development of rural areas in Wielkopolska voivodeship

Wydział Nauk Geograficznych i GeologicznychW pracy przedstawiono funkcjonowanie parnerstw trójsektorowych typu Lokalne Grupy Działania (LGD) na obszarach wiejskich w województwie wielkopolskim. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie roli LGD na rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich w województwie wielkopolskim. Była ona adekwatna do pozyskanych środków finansowych w ramach programu LEADER w okresie obowiązywania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. W województwie wielkopolskim w ramach PROW 2007-2013 na rozwój obszarów wiejskich przyznano beneficjentom ponad 1,1 miliarda zł, w tym ponad ćwierć miliarda zł na działanie w ramach Osi 4 LEADER. Realizacja programu LEADER w województwie wielkopolskim w ramach PROW 2007-2013 doprowadziła do powstania i funkcjonowania 36 lokalnych grup działania ,w tym 31 z siedzibą biura w województwie. Lokalne Grupy Działania w Polsce funkcjonują w trzech formach prawnych tj. stowarzyszeń, związku stowarzyszeń oraz fundacji. W województwie wielkopolskim najczęściej LGD miały formę prawną stowarzyszenia, jednak należy zauważyć, że dwie LGD międzywojewódzkie z siedzibami w województwach: kujawsko-pomorskim i pomorskim, częściowo obejmujące gminy wielkopolskie, mają formę fundacji i są to: Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego i Naszyjnik Północy. Wyniki badań ankietowych wskazują na to, że głównymi inicjatorami powstania stowarzyszeń były władze lokalne oraz mieszkańcy. Motywem uruchamiania LGD była możliwość pozyskania dodatkowych środków finansowych z UE i wykorzystanie potencjału, którym dysponowała społeczność lokalna. Otrzymane dofinansowanie pozwoliło na realizację przedsięwzięć proponowanych przez mieszkańców, co przekładało się m.in. na zmiany w zagospodarowaniu i modernizacji przestrzeni publicznej. Badane LGD chętnie realizowały wspólne projekty z innymi LGD z terenu województwa wielkopolskiego. Dzięki takiej współpracy wyznaczono szlaki wodne, konne oraz rowerowe mające na celu pobudzenie turystyki w regionie. Największą skutecznością w pozyskiwaniu dofinansowania do realizowanych projektów oddziaływujących na rozwój społeczno-gospodarczy okazały się LGD wchodzące w skład skupienia pierwszego (Gościnna Wielkopolska, KOLD, Kraina Lasów i Jezior, Światowid oraz Lider Zielona Wielkopolska), które charakteryzowały się tym, że posiadały doświadczenie w ramach PPL+ lub położeniem na terenach o wysokiej atrakcyjności turystycznej. Rozmieszczone one były w środkowej i południowo-zachodniej części województwa.This work presents the functioning of three-sector partnerships of a LAG type (Local Action Groups) in the rural areas of Wielkopolskie Voivodeship. The research conducted allowed determining the role of LAGs in the socio-economic development of rural areas in Wielkopolskie Voivodeship. It was consistent with the received financial means within the LEADER programme in the period the 2007-2013 Programme for Development of Rural Areas (PDRA) was effective. In Wielkopolskie Voivodeship as part of the 2007-2013 PDRA, beneficiaries received 1.1 bn zlotys for the development of rural areas, including over a quarter of billion zlotys for the activity within the 4 LEADER Axis. The implementation of the LEADER programme in Wielkopolskie Voivodeship within the 2007-2013 PDRA led to the formation and functioning of 36 local action groups, including 31 with their headquarters in the voivodeship. Local Action Groups in Poland operate in three legal forms, i.e. associations, a union of associations and foundations. In Wielkopolskie Voivodeship LAGs ususally appeared in the form of an association, yet it is worth noticing that two intervoivodeship LAGs with their headquarters in Kujawsko-Pomorskie and Pomorskie Voivodeships, partly embracing Wielkopolskie communes are in the form of foundations and these are: Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego (Neighbours around the Piastowski Trail) and Naszyjnik Północy (the Necklace of the North). The results of surveys indicate that the main initiators of associations were local authorities and inhabitants. The motive behind the activation of LAGs was the possibility to receive additional EU financial means as well as making use of the local community’s potential. The funds obtained made it possible to implement the projects suggested by inhabitants, which was manifested, e.g. by changes in the development and modernization of the public space. The examined LAGs willingly implemented joint projects with other LAGs of Wielkopolskie Voivodeship. Thanks to such cooperation, water, horse and bike trails have been built in order to activate tourism in the region. Beneficiaries from the LAG functioning area included in the first cluster (Gościnna Wielkopolska – Hospitable Wielkopolska, KOLD, Kraina Lasów i Jezior – Forest and Lake Land, Światowid and Lider Zielona Wielkopolska – Green Wielkopolska Leader) were most effective in receiving funds for the implemented projects affecting socio-economic development. They were experienced in PPL+ or their areas were located in highly attractive tourist territories. They were situated in the mid- and south-western part of the voivodeship