European security forty years after the signing of the CSCE Final Act

Podpisany w Helsinkach w 1975 roku Akt Końcowy KBWE otworzył nowy rozdział w poszukiwaniu optymalnego systemu bezpieczeństwa w strefie euroatlantyckiej, obejmującej obszar od Vancouver do Władywostoku. Ustanowił kooperatywny system bezpieczeństwa wprowadzający ponad blokowy mechanizm uzgadniania współpracy politycznej, gospodarczej i w dziedzinach humanitarnych, takich jak kultura, oświata, wymiana informacji i kontakty międzyludzkie. Po zimnej wojnie stworzono organy KBWE, wyposażono ją w nowe kompetencje w zakresie dyplomacji prewencyjnej i rozwiązywania konfliktów, ale ewolucja ładu międzynarodowego w Europie sprawiła, że wbrew początkowym zamierzeniem KBWE, przemianowana z początkiem 1995 roku na OBWE, nie stała się centralną instytucją bezpieczeństwa europejskiego. W wyniku rozszerzenia NATO i Unii Europejskiej na Wschód dokonało się odejście od zasady równego bezpieczeństwa dla wszystkich państw uczestniczących. OBWE pozostała drugorzędną instytucją wyspecjalizowaną w tzw. miękkich aspektach bezpieczeństwa. Kryzys ukraiński, wybuchły jesienią 2013 r., jak inne wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa pochodzące z innych regionów ukazały potrzebę rewitalizacji OBWE i stworzenia euroatlantyckiej i euroazjatyckiej wspólnoty bezpieczeństwa.The CSCE Final Act, signed in Helsinki in 1975, opened a new chapter in the search for the optimal security system in the Euro-Atlantic area, stretching from Vancouver to Vladivostok. It established a cooperative security system introducing a supra-bloc negotiation mechanism of political and economic cooperation, as well cooperation in such humanitarian fields as culture, education, exchange of information and interpersonal contacts. After the Cold War, CSCE organs were created and equipped with new competences in the field of preventive diplomacy and conflict resolution, but the evolution of the international order in Europe meant that, contrary to the original intention of the CSCE (renamed at the beginning of 1995 as the OSCE), it has not become the central institution of European security. As a result of the Eastern enlargement of NATO and the European Union, the principle of equal security for all participating states was abandoned. The OSCE remained a secondary institution specialising in what is called the soft aspects of security. The Ukrainian crisis, which broke out in the autumn of 2013, accompanied by other challenges and threats to security originating in other regions showed the need to revitalise the OSCE and create a Euro-Atlantic and Eurasian security community