Host – parasitoid interactions on example of Polistes nimpha (Christ, 1791) (Hymenoptera: Vespidae) and Latibulus argiolus (Rossi, 1790) (Hymenoptera: Ichneumonidae)

Wydział Biologii: Instytut Biologii ŚrodowiskaPraca dotyczy interakcji gatunku osy Polistes nimpha będącej gospodarzem parazytoida Latibulus argiolus. Badania prowadzono w latach 2012 – 2014, w okolicach Suchego Lasu, wykorzystując metodę cotygodniowych inwentaryzacji gniazd os oraz nagrywania zachowań klecanek oraz parazytoidów za pomocą kamery cyfrowej. Przedmiotem badań były: 1) ekologia i śmiertelność kolonii os; 2) interakcje behawioralne między gospodarzem a parazytoidem; 3) stopień spasożytowania gniazd; 4) fenologia obu gatunków; 5) wpływ populacji parazytoida na populację gospodarza. W trakcie badań zaobserwowano że: 1)śmiertelność kolonii klecanek była wysoka; 2) zachowania obu gatunków były podobne do tych obserwowanych na terenie Japonii dla gatunków blisko spokrewnionych; 3) strategia parazytoida odnośnie składania jaj była podobna do obserwacji z obszaru Japonii, jednak odnotowano znacznie większe spasożytowanie centralnych komórek z poczwarkami; 4) pojaw pierwszych robotnic os zależy od warunków pogodowych panujących w marcu i kwietniu, natomiast samce pojawiają się w bardzo zbliżonych okresach niezależnie od warunków pogodowych; poszczególne kategorie osobników parazytoida pojawiają się znacznie wcześniej niż na obszarze Japonii; 5) stopień spasożytowania miał istotny wpływ na rozwój kolonii os; nieistotny okazał się wpływ spasożytowania na długość życia kolonii oraz na fenologie os i parazytoidów.This study investigates interactions between the paper wasp Polistes nimpha, as the host, and its parasitoid, Latibulus argiolus. Field research was conducted in 2012-2014 near the village of Suchy Las in western Poland. Wasp nests were monitored weekly to assess: (1) wasp colony development and mortality; (2) behavioural interactions between the host and parasitoid, documented with a digital camera; (3) the rate of nest infestation by the parasite; (4) phenology of emergence of both species; and (5) effect of the parasitoid on wasp colony size. The results show a high mortality of paper wasp colonies. The behaviours of the observed species were similar to those of their close relatives in Japan. The oviposition strategy of the parasitoid was also similar to that observed in Japan, but the central cells with pupae were parasitized much more frequently. The timing of emergence of the first worker wasps depended on weather conditions in March and April, whereas males emerged on the same dates, regardless of weather conditions. Anyway, male and female parasitoids emerged much earlier than in Japan. The rate of nest infestation significantly affected wasp colony development, but had no significant effect on colony lifespan and timing of wasp and parasitoid emergence