Młodzież wiejska na studiach wyższych – selekcje społeczne, obecność na studiach, uwarunkowania (CPP RPS 47/2013)

Przez lata młodzież wiejska relatywnie rzadko trafiała na studia wyższe. Spowodowane to było zarówno czynnikami natury społeczno-ekonomicznej (m.in. gorszą sytuacją finansową rodzin wiejskich, niższym statusem mieszkańców wsi), kulturowymi (m.in. odmiennymi wzorami karier życiowych czy niższym poziomem aspiracji edukacyjnych), jak i oświatowymi (gorszą siecią szkolną, niższymi kwalifikacjami nauczycieli). Wszystkie te czynniki – pośrednio, bądź bezpośrednio – przyczyniały się do utrwalania mechanizmów selekcji i autoselekcji w drodze młodzieży wiejskiej na studia. Młodzież wiejska uzyskiwała gorsze oceny w szkołach średnich, słabiej zdawała matury i egzaminy na studia (selekcja) oraz rzadziej wybierała studia wyższe (autoselekcja) aniżeli młodzież miejska. Transformacja systemowa zmieniła zarówno uwarunkowania społeczno- ekonomiczne, kulturowe, jak i oświatowe. Zmieniła również dostępność studiów wyższych dla młodzieży wiejskiej. Studenci wiejskiego pochodzenia są coraz częściej obecni na uniwersytecie. Co jednak nie oznacza, że mają równy – porównaniu z młodzieżą miejską – dostęp do poszczególnych wydziałów i kierunków studiów. Co zatem wpływa na odrębną ich alokację? Dlaczego na jednych kierunków młodzież wiejska jest obecna rzadko, a na innych częściej aniżeli młodzież miejska? Artykuł jest podsumowaniem wieloletnich badań nad dostępnością młodzieży wiejskiej do studiów wyższych. Podstawą źródłową analiz są dane pozyskane w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu