Morphogenesis of the lingual mucosa in goose and duck during embryonic period

Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu: Instytut Zoologii, Zakład Histologii i Embriologii ZwierzątJęzyk ptaków wykazuje duże zróżnicowanie budowy, wynikające z specjalizacji pokarmowych i warunków środowiska naturalnego. Badania przeprowadzono u gęsi i kaczki domowej. Celem badań był opis budowy makro- i mikroskopowej języka dorosłych osobników oraz scharakteryzowanie rozwoju błony śluzowej języka w trakcie okresu zarodkowego. Do badań wykorzystano techniki LM, SEM i TEM oraz metodę rekonstrukcji 3D. Na języku u dorosłej gęsi i kaczki występuje gatunkowo specyficzny układ 4 typów brodawek języka, paznokcia, wyniosłości i grzebienia języka. Różnice w budowie są wyrazem przystosowania do pobierania pokarmu. Język pokryty jest nabłonkiem orto-, pararogowym i niezrogowaciałym. W blaszce właściwej błony śluzowej występują specyficzne gatunkowo ciałka Herbsta i Grandry’ego oraz gruczoły językowe przednie i tylne. Gruczoły produkują obojętne i kwaśne glikoproteiny. Tempo powstawania brodawek języka jest gatunkowo różne. Brodawki stożkowate trzonu powstają od tylnej części trzonu w kierunku do wierzchołka, a brodawki stożkowate wyniosłości od części pośrodkowej wyniosłości do jej boków. Brodawki nitkowate nie powstają w okresie zarodkowym. Rozwój nabłonka przebiega w trakcie 3 stadiów. Warstwa rogowa nabłonka pararogowego powstaje w wyniku α-rogowacenia, a nabłonka ortorogowego β-rogowacenia. Zawiązki mechanoreceptorów powstają tylko u kaczki. Gruczoły języka powstają podczas 4 stadiów. Gruczoły przednie rozwijają się poprzez rozgałęzianie, a gruczoły językowe tylne na drodze wydłużania i rozgałęziania. Wydzielina śluzowa przed wykluciem ma skład, jak u osobników dorosłych. Język w trakcie wyklucia, jest przygotowany do spożywania pokarmu tylko na drodze dziobania i skubania. Cechy strukturalne nabłonka języka świadczą o filogenetycznym pokrewieństwie ptaków i gadów.The tongue in birds has a high structural diversity, due to food specialization and environmental condition. The study were conducted on the domestic goose and duck. The aim of the study was to describe the macro- and microscopic structure of the tongue in adult birds and characterize the lingual mucosa development during embryonic period. The study were conducted by using LM, SEM, TEM method and 3D reconstruction method. On the tongue of adult birds are species specific structure such as 4 types of lingual papillae, lingual nail, prominence and lingual comb. The structural differences are an expression of feeding adaptation. The tongue is covered by para-, orthokeratinized and nonkeratinized epihelium. In the lamina propria of the tongue are species specific mechanoreceptors, Herbst and Grandry corpuscles and anterior and posterior lingual glands. Lingual glands produce neutral and acid glicoproteins. The developmental rate of the lingual papillae is different. Conical papillae of the body develop from the posterior part of the body to the apex and conical papillae of the prominence develop from the median part to its sides. Filiform papillae don’t develop. The epithelium develops during 3 stages. The cornified layer of the parakeratinized epithelium develops by α-keratinization and in orthokeratinized epithelium by β-keratinization. Primordia of mechanoreceptors develop only in duck. Lingual glands develop during 4 stages. Anterior lingual glands develop by branching and posterior lingual glands by elongating and then by branching. The composition of the mucous before hatching consist like in adult birds. The tongue before hatching is ready to pecking and grazing. The structural features of the epithelium demonstrate phylogenetic affinities of birds and reptiles