Linguistic markers of stance in Latvian parliamentary debates

Wydział Neofilologii: Instytut JęzykoznawstwaNiniejsza praca analizuje używanie językowych środków wyrażania postawy mówiącego w łotewskich debatach parlamentarnych na podstawie korpusu ok. 50 godzin nagrań sesji parlamentarnych z roku 2009. Teoretyczna część pracy oparta jest na literaturze naukowej głównie w języku angielskim i o języku angielskim, ponieważ literatura przedmiotu dotycząca języka łotewskiego jest niewystarczająca. Praca analizuje środki językowe będące do dyspozycji użytkowników języka łotewskiego oznaczające, wprowadzające, wyrażające postawę jako działanie, akt wykonywany przez aktorów społecznych (polityków, członków parlamentu), będący częścią ich politycznej działalności i służący realnym celom argumentacji czy perswazji. Dzięki temu praca wpisuje się w aktualny trend analizy dyskursu (politycznego). Analiza tych środków opiera się jednak na metodologii ściśle językoznawczej, w ramach której postawa definiowana jest jako zbiór środków językowych wyrażających ocenę wiedzy zawartej w propozycji pod względem jej pewności, wiarygodności, udowadnialności, oczekiwalności i podobnych kryteriów. Jest to więc stosunek mówiącego do propozycji jako konstrukcji językowej opisującej rzeczywistość. Praca analizuje użycie 35 środków leksykalnych (głównie czasowników i przysłówków), 2 form gramatycznych (tryby ‘nieświadka’ i ‘konieczności’), jak również przykładów mowy zależnej, ironii i pytań retorycznych. Celem tej pracy jest wykazanie, że używanie środków wyrażania postawy ma nie tylko językowe, ale i społeczne aspekty i konsekwencje – tzn. służy wywieraniu nacisku bez ryzyka dla pozytywnego wizerunku mówiącego.The present thesis analyses the use of linguistic markers of stance in Latvian parliamentary debates on the basis of approx. 50 hours of recordings of parliamentary sessions from the year 2009. Theoretical part of the thesis is founded on scientific literature in English relating to the problem of stance mainly in the English language, as the literature on the topic relating to the Latvian language is insufficient. The thesis analyses linguistic means at the disposal of Latvian language speakers that mark, introduce or express stance as an act carried out by social actors (politicians, members of parliament) which is a part of their political activity and serves real goals of argumentation or persuasion. Due to this reason the thesis is embedded in the current trend of (political) discourse analysis. The examination of those means is, however, strictly linguistic, where stance is defined as a set of linguistic markers containing the speaker’s assessment of the knowledge expressed in the proposition in terms of its certainty, probability, evidence, expectedness and other criteria, or the speaker’s attitude towards the proposition as a construction of language that describes reality. The dissertation examines the use of 35 lexical markers (mainly verbs and adverbs), 2 grammatical forms (the oblique and the debitive) as well as examples of reported speech, irony and rhetorical questions. The aim of this thesis is to show that using linguistic markers of stance has not only discourse-related, but also social aspects and consequences - e.g. it serves the goal of exerting political pressure without the risk to the speaker’s positive image