Deutsch als Fremdsprache für Erwachsene in außerschulischen Institutionen Pommerns und Westpommerns unter besonderer Berücksichtigung von Programmen und Lehrmatarialien.

Wydział Neofilologii: Instytut Lingwistyki StosowanejW dobie idei kształcenia ustawicznego zwiększa się stale liczba szkół językowych i proponowanych kursów językowych dla dorosłych. W części teoretycznej dysertacji zdefiniowano pojęcie dorosłego, jego cechy charakterystyczne w procesie dydaktycznym i opisano wpływ takich czynników jak: motywacja, stan emocjonalny, kognitywne i biologiczne, w tym płci na naukę języków obcych. Następnie zdefiniowano następujące pojęcia: metody nauczania, programy nauczania, materiały nauczania, rola lektora oraz aspekty planowania kursów i zapewniania jakości usług dydaktycznych. Część empiryczna przedstawia wyniki badań przeprowadzonych na kursach języka niemieckiego dla osób dorosłych na poziomie A1 i A2 na Pomorzu i Pomorzu Zachodnim. Stosując podejście triangulacyjne: ankietyzacja, wywiady i analiza materiałów wykazano, że podręcznik stanowi główne medium w procesie nauczania dorosłych, którzy nie wykazali zainteresowania wykorzystywaniem nowoczesnych technologii, podobnie jak lektorzy. W końcowej części dysertacji autorka opisuje perspektywy i wyzwania jakie stoją przed rozwijającą się andragogiką językową. Zdaniem autorki analizy oraz rozwoju wymaga polski rynek wydawniczy, kształcenie zawodowe nauczycieli jak i zbadanie efektywności kształcenia językowego w sektorze usług prywatnych.The idea of life-long learning has been reflected not only in syllabi and textbooks used in Polish system of public education. The dissertation describes the activities of language schools from andragogic point. The research was conducted at language courses for beginners in 10 language institutions in Pomerania and West Pomerania regions. The dissertation consists of two parts: theoretical and empirical. The theoretical part defines the notion of an adult and their typical characteristics, teaching methods, syllabi, teaching materials, the role of foreign language teacher and the aspects of course planning as well as the possibilities of providing quality of didactic services. The empirical part presents the results of questionnaires, interviews and analysis of text books. The results revealed that the main medium used during classes is the textbook and the syllabi (if they existed) were based on them. Both teachers and learners were unwilling to use the latest technologies in foreign language teaching. Polish publishing market requires a detailed analysis and development of its teaching materials. The effectiveness of teaching German at language courses for beginners and foreign language teacher training are a crucial challenge.In Zeiten von Globalisierung gewann die Idee des lebenslangen Lernens an Bedeutung. Die Anzahl der erwachsenen Teilnehmer an den Fremdsprachenkursen widerspiegelt, dass Fremdsprachenkenntnisse heutzutage Schlüsselkompetenzen sind. Das Ziel der Dissertation war einen Überblick über die Tätigkeit der Sprachschulen, mit besonderer Berücksichtigung von Lehrprogrammen und Lehrmaterialien, zu gewinnen. Der theoretische Teil der Dissertation beschreibt die folgenden Aspekte: Merkmale erwachsener Lerner, Sprachschwierigkeiten im Erwachsenenalter, Lehrmethoden, Lehrprogramme und ihre Typologie, Lehr- und Lernmaterialien, Kursplanung, Qualitätssicherung und -entwicklung, sowie Tätigkeitsmerkmale der Kursleiter. In dem empirischen Teil werden die befragten Sprachschulen charakterisiert und miteinander verglichen. Die Ergebnisse der schriftlichen Befragung der Kursteilnehmer, Interviews mit Kursleitern sowie der Analyse von Lehrwerken und Lehrprogrammen zeigen, welche Defizite in diesem Bereich bestehen. Die Verfasserin der Dissertation sieht einen großen Bedarf in der Lehrwerkforschung und Entwicklung von erwachsenspezifischen Lehrmaterialien, die speziell auf polnische Lernende ausgerichtet sind. Der Einsatz von Neueren Technologien sollte häufiger praktiziert werden. Es besteht auch die Notwendigkeit, die Effizienz des Fremdsprachenunterrichts für Erwachsene in Sprachschulen und die Tätigkeitsmerkmale der Kursleiter zu erforschen, um neue Grundlagen für die Lehrerausbildung zu erarbeiten