Dynamics of the urban heat island in Poznań dependent on selected meteorological elements

Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych: Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego, Zakład KlimatologiiProblematyka rozprawy dotyczy poznania zjawiska miejskiej wyspy ciepła na obszarze Poznania oraz określenia wpływu wybranych elementów meteorologicznych i sytuacji synoptycznych na jej rozwój. Badania przeprowadzono w oparciu o dane meteorologiczne pochodzące z dziewięciu stacji automatycznych rozmieszczonych w różnych typach użytkowania terenu na obszarze Poznania oraz ze stacji IMGW Poznań-Ławica, którą przyjęto za punkt odniesienia. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, iż wielkość uprzywilejowania termicznego największa jest w zabudowie śródmiejskiej centrum Poznania (średnia roczna intensywność miejskiej wyspy ciepła wynosi 1,0oC, natomiast maksymalne natężenie 7,0oC) oraz w zabudowie wysokiej (odpowiednio 0,4oC i 5,6oC). Wraz ze wzrostem odległości od centrum miasta oraz w miarę zmniejszania się stopnia zainwestowania terenu następuje spadek częstości występowania i intensywności miejskiej wyspy ciepła. Najlepsze warunki sprzyjające powstawaniu znacznych różnic temperatury powietrza pomiędzy centrum a terenem podmiejskim występują w ciągu nocy, w ciepłej połowie roku. Za najmniej korzystne warunki do powstawania badanego zjawiska uważa się sytuacje z wiatrem o prędkości większej lub równej 3 m/s i zachmurzeniu większym lub równym 6/8.This paper presents an analysis of the air temperature variations in the area of Poznań, dependent on different urban land use types and synoptic conditions. The analysis is based on the air temperature measurement series from the period V 2008 – IV 2011, from nine automatic stations in Poznań. These stations were distributed over different types of land usages. Those measurements were compared with data from the measurement point located in rural area, which is the Poznań-Ławica airport, localized west of the city. The research has shown that the scale of thermal anomaly is the biggest in a dense built-up area in the city center. In the measurement period the average temperature in the city center was higher by 1,0oC than in the airport and the maximum temperature difference reached 7,0oC. In the high built-up area it reached appropriately 0,4oC and 5,6oC. Along with the increase of the distance from the center the frequency and the intensity of the urban heat island decreased. It was found, that the best conditions for emerging of the urban heat island (in Poznań) are during night, in the warm part of the year, in cloudless and calm weather. The worst conditions are situations with wind speeds above 3 m/s and sky cover above 6/8