Environmental and cultural transformations of townscapes in western Poland

Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych: Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska PrzyrodniczegoOd lat 90. dyskutowany jest problem negatywnych zmian w miastach, które nazywane są kurczeniem się miast. Jest on obserwowany na całym świecie, szczególnie w wymiarze demograficznym. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jak te negatywne zmiany manifestują się w krajobrazie. W tym celu wybrano sześć małych (do 10 tys. mieszkańców) miast (Barcin, Janowiec Wielkopolski, Lubień Kujawski Małomice, Nowe Miasteczko, Dobra), w których na podstawie analizy danych statystycznych zidentyfikowano występowanie depopulacji i innych procesów wskazujących na regres ośrodka. Na podstawie obserwacji terenowych, analizy map, a przede wszystkim zdjęć lotniczych sporządzono mapy komórek i jednostek krajobrazowych Conzena dla ostatnich 60. lat. We wszystkich przykładach zaobserwowano utratę rolniczego charakteru małych miast. Przy czym do końca lat 70. było to związane z urbanizacją tego typu ośrodków. Natomiast o specyfice lat 90. stanowi zanik wielu obiektów przemysłowych, likwidacja linii kolejowych oraz coraz powszechniejsze występowanie procesów zbliżonych do naturalnej sukcesji roślinnej na terenach wcześniej zagospodarowanych. Uzupełnienie pracy stanowi rozdział analizujący wizerunek krajobrazów małych miast, kreowany na ich witrynach internetowych. Praca wpisuje się w nurt interdyscyplinarnych badań, łączących wątki badawcze z obrębu nauk geograficznych oraz innych dyscyplin.Wide discussion of negative changes of cities, known as shrinking cities begun in the 90s. It can be considered as a worldwide phenomenon, especially if understood in demographic terms. Presented thesis tries to cope with a problem how these changes affect townscapes. Six small (less than 10 000 inhabitants) Polish towns were chosen for the research (Barcin, Janowiec Wielkopolski, Lubień Kujawski Małomice, Nowe Miasteczko, Dobra). According to statistical analysis all of these examples are affected with negative processes, especially depopulation. Maps of Conzen's landscape cells and units were prepared for the last 60 years. They were based on survey, maps and particularly aerial photographs. All of examples of towns were losing its rural character. Until the end of 70s it can be connected with urbanisation of small towns. But later, especially during the 90s other processes became dominant, e.g. liquidation of railways, closing of industrial facilities and commonness of nature-like plant succession on the earlier developed areas. The addition to the main subject is a chapter about representations of landscapes on websites of towns. Presented thesis is an example of interdisciplinary research with its roots in geographic sciences but also deriving from other disciplines