Talking about Extermination. Polish Prose and Historiography in face of the Holocaust (1987-2000)

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii PolskiejPraca podzielona jest na cztery części. W pierwszej z nich opisuję swoją metodę, w drugiej (Wyłonienie) obrazuje przemiany polskiej prozy drugiej połowy lat 80. (Szczypiorski, Szewc, Rymkiewicz). Lata 90. zostają w rozprawie nazwane czasem rozproszenia. Widoczny jest w tym okresie proces włączania Holocaustu do polskiej historii. Dokonuje się to poprzez debaty (wokół artykułu M. Cichego, Nowoczeności i Zagłady Z. Baumana i sporu o krzyże w Auschwitz), a także przez publikowanie regionalnych historii Zagłady (szerzej analizuję jedną z nich – Żydów płockich J. Przedpełskiego). Niespodziewanie ukazują się w tych latach również późne wspomnienia ocalałych (M. Głowińskiego, R. Ligockiej i W. Dichtera) o których piszę w rozdziale Dzieci Holocaustu wspominają. Niestety pojawiają się w latach 90. również głosy holocaustowych negacjonistów (casus Tematów niebezpiecznych Ratajczaka). Z ciekawszych utworów z tego okresu rozpatruję również monumentalny Kamień graniczny P. Matywieckiego oraz ważne Tworki M. Bieńczyka, które pokazują, że o Zagładzie dziś możemy mówić jedynie poprzez język W ostatnim rozdizale tej części rozpatruję sposoby konstruowania historycznych syntez Zagłady. W ostatniej części, noszącej tytuł Poróżnienie, zajmuję się takimi przeciwstawnymi narracjami jak: Podzwonne dla dzwonnika G. Herlinga-Grudzińskiego oraz Z Auszwicu do Belsen M. Pankowskiego. Zwieńczenie rozprawy stanowi omówienie sporu jaki rozgorzał w polskim dyskursie po opublikowaniu Sąsiadów J. T. Grossa.Thesis is divided on four parts. In first part I write about my method in next (Appointment) I picture Polish prose of second half of eighties: A. Szczypiorski's Beginning (1986), than P. Szewc’s Annihilation (1987) and J. M. Rymkiewicz's Umschalgplatz (1988). I call the nineties - the period of dispersion. We can see process of Holocaust including in Polish history (debates – round M. Cichy article Black cards of Warsaw Uprising, Z. Bauman’s Modernity and the Holocaust and crosses in Auschwitz). I write also about J. Przedpełski’s Jews of Płock (1993) - regional history of Holocaust. In the nineties group of people who had never written about their past started to talk (W. Dichter, M. Głowiński and R. Ligocka in chapter Children of Holocaust remembering). The most famous case of Holocaust negationism is D. Ratajczak's Dangerous subjects (chapter 11). In chapter Love-language-Annihilation I write about very interesting novel Tworki by M. Bieńczyk which shows that we can talk about the Shoah only in language. The last chapter in this part show the problem of historiographical synthesys of Holocaust. In last part (Litigation - years 2000-2003) I discuss some opposite narrations as From Auszwic to Belsen of M. Pankowski and Last bell ring for bell-ringer of G. Herling-Grudziński. The main story about Holocaust in this period is J. T. Gross’s Neighbours. The book has generated much controversy. Last date of my narration is year 2003 when Gross's book Around Neighbours was printed