TOPLUM İÇİN TOPLUMLA ÇATIŞAN BİREY: MURTAZA

Uluslararası Bakalorya Programı, Türkçe A dersi kapsamında hazırlanan bu tez çalışmasında Orhan Kemal’in “Murtaza” adlı yapıtında odak figürünün içinde yaşadığı toplumla olan çatışmasının nedenleri ve sonuçları “birey- toplum” ilişkisi çerçevesinde incelenmiştir. Tezin amacı, bireyin içinde yer aldığı toplumsal yapı içindeki konumunu, birey ve toplum arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkide uyumsuzluk ve çatışma yaratan nedenleri ve uyumsuzluğun birey üzerindeki etkilerini yapıtın odak figürü Murtaza aracılığıyla irdelemektir. Bu doğrultuda yapıtın odak figürü Murtaza’nın içinde yer aldığı toplumla çatışmasına neden olan etkenler incelenmiş, birey ve toplum arasındaki zıtlık ortaya konulmuştur. Çalışmada Murtaza’nın toplumla olan çatışmasının nedenleri, bireysel ve toplumsal olmak üzere iki ana başlık altında incelenmiş böylece Murtaza ile içinde yer aldığı toplumsal yapılanma arasındaki zıtlığın daha net bir biçimde ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Murtaza’nın toplumla çatışmasında etkili olan bireysel nedenlerin onu aynı zamanda toplumda “öteki” haline getiren kişisel özellikler, başka bir deyişle onu “Murtaza” yapan karakteristik nitelikler olduğu görülmüştür. Murtaza’yı “öteki”leştiren toplumsal nedenler incelenirken uzamın bu etkenlerin belirlenmesinde önemli bir rolü olduğu görülmüştür. Başka bir deyişle, yapıtta toplumsal yapılanmaların dokusunu ortaya koyan en önemli unsurun uzam olduğu dikkat çekmiştir. Murtaza’yı içinde yer aldığı toplumsal yapılanmalarda yabancı haline getiren bu nedenler irdelendikten sonra onun toplumla olan çatışmasının sonuçlarına değinilmiştir. Murtaza’nın toplumla çatışma nedenleri ve sonuçları bütüncül bir gözle incelendiğinde odak figürün farklı toplumsal yapılanmalarda benzer amaçlar edindiği, benzer süreçler geçirdiği ve benzer sonuçlarla karşılaştığı görülmüştür. Çalışmanın sonuç bölümünde ise Murtaza’nın mücadelesinin başarısızlığa uğrama nedenleri yine birey toplum ilişkisi bağlamında sorgulanmıştır. Çalışma yapıttan alıntılarla desteklenmişti