Gezondheidsverkenning omwonenden van landbouwpercelen

Op landbouwpercelen worden bestrijdingsmiddelen gebruikt waaraan omwonenden kunnen zijn blootgesteld. Er bestaan zorgen over de mogelijke effecten van het gebruik van bestrijdingsmiddelen op de gezondheid van omwonenden van landbouwpercelen. Daarom hebben het RIVM, Universiteit Utrecht en NIVEL een verkenning gedaan naar de gezondheid van mensen die bij landbouwpercelen wonen. Gegevens over de feitelijke blootstelling van omwonenden aan bestrijdingsmiddelen waren voor deze verkenning niet beschikbaar. Daarom is bekeken of er een verband bestaat tussen afstand tot landbouwpercelen en oppervlakte van nabije teelten enerzijds en gegevens over ziekten en aandoeningen anderzijds. Over het algemeen vinden we geen duidelijke verbanden tussen gezondheid en de nabijheid van landbouwpercelen. Mensen die dichter bij landbouwpercelen wonen leken over het algemeen zelfs wat gezonder te zijn dan mensen die daar verder vandaan wonen. Dit kan met leefstijl te maken hebben. In tegenstelling tot dit algemene beeld werd in de nabijheid van maisteelt een hogere sterfte aan luchtwegaandoeningen gevonden. We kunnen niet zeggen of het gebruik van bestrijdingsmiddelen hiervan de oorzaak is. Daarnaast viel in de nabijheid van landbouwpercelen een aantal aandoeningen op waarvoor het verband met de hoeveelheid of nabijheid van specifieke gewassen onvoldoende eenduidig was, maar die nader onderzoek verdienen. Het gaat om een hoger geboortegewicht in de nabijheid van zomergerst, de ziekte van Parkinson bij fruitteelt, oogirritaties bij fruitteelt en om leukemie bij afwisselende granen-bieten-aardappelteelt. Aanbevolen wordt om te analyseren of de hogere sterfte aan luchtwegaandoeningen in de nabijheid van maisteelt verband houdt met gebruikte bestrijdingsmiddelen en/of andere factoren zoals fijnstof. Voor de overige genoemde teelten en aandoeningen wordt aangeraden om verder uit te zoeken of er sprake is van werkelijke verbanden. Daarnaast is het wenselijk om te bekijken welke bestrijdingsmiddelen in de genoemde teelten kunnen zijn gebruikt en te onderzoeken of schadelijke eigenschappen van deze middelen verband houden met de aandoeningen. Ten slotte bevelen de onderzoekers aan om in kaart te brengen of er aandoeningen zijn die in deze verkenning buiten beschouwing zijn gelaten, maar wel aandacht verdienen en hoe deze eventueel bestudeerd zouden kunnen worden. Parallel aan deze verkenning coördineert het RIVM een onderzoek naar de daadwerkelijke blootstelling van omwonenden aan bestrijdingsmiddelen. De eerste resultaten daarvan worden later dit jaar verwacht. De resultaten van het blootstellingsonderzoek en van deze verkenning zijn nodig om richting te geven aan vervolgonderzoek