Herenwerf naast nummer 23 te Maasland (gemeente Midden-Delfland): Een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in september 2018 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek uitgevoerd op de locatie Herenwerf naast nummer 23 te Maasland (gemeente Midden-Delfland). De aanleiding van het onderzoek is de wijziging van het bestemmingsplan en de aanvraag van een omgevingsvergunning ten behoeve van de nieuwbouw van een woning. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit blijkt dat in het plangebied op meerdere niveaus archeologische waarden aanwezig kunnen zijn. In het zuiden van het plangebied kunnen archeologische waarden uit het Mesolithicum en Neolithicum aanwezig zijn. Deze zullen zich in de top van het Laagpakket van Wormer, op ca. 3,6 m –mv, bevinden. Een eventuele archeologische vindplaats op dit niveau bestaat waarschijnlijk uit de resten van een jachtkamp en zal zich manifesteren als een archeologische laag: een humeuze en/of ontkalkte laag met daarin vuursteen- en houtskoolfragmenten. In de top van het afdekkende veen, op ca. 2,6 m –mv, kunnen archeologische waarden uit de Bronstijd aanwezig zijn. Een mogelijke archeologische vindplaats in dit niveau bestaat waarschijnlijk uit de resten van een boerderijplaats en zal zich manifesteren als een veraarde veenlaag met daarin houtskool, vuursteen en aardewerk. In het noorden van het plangebied is rond 1.500 tot 1.000 v. Chr een kreekgeul actief geweest. Deze kreekgeul wordt tot de Hoekpolder-fase gerekend. De geulafzettingen worden afgedekt door een kleidek dat waarschijnlijk uit de IJzertijd dateert (Gantel-fase). In de top van het kleidek is in de omgeving van het plangebied een vegetatiehorizont gevonden. In de top van de geulafzettingen van de Hoekpolder Laag en eventueel in de dekafzettingen van de Gantel Laag kunnen archeologische resten uit de IJzertijd en de Romeinse tijd aanwezig zijn. Deze resten manifesteren zich als een humeuze en/of ontkalkte laag met houtskool en fragmenten bot, aardewerk en bouwmateriaal. Waarschijnlijk heeft het plangebied, op basis van vondsten in de omgeving, in deze periode gediend als landbouwgebied. Daarom worden vooral resten van off-site structuren verwacht, zoals verkavelingsgreppels. De afzettingen van de Hoekpolder- en de Gantel-fases worden afgedekt door een kleidek van de Laag van Poeldijk. In de top van de deklaag van de Laag van Poeldijk kunnen archeologische resten uit de Late Middeleeuwen aanwezig zijn. Gezien het beeld dat oude kaarten, waaronder de kaart van Kruikius (1712), van het gebied geven, zullen deze bestaan uit sporen van agrarisch grondgebruik. Bewoningsresten zijn niet te verwachten. Als gevolg van recent agrarisch grondgebruik moet echter wel rekening worden gehouden met verstoring van de bodem. Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt dat de ondergrond van het gebied uit kalkrijke, uiterst siltige klei met zandlaagjes bestaat. Dit betreft wadafzettingen van het Laagpakket van Wormer. Het pakket gaat geleidelijk over in een 110 cm dik pakket rietveen, doorsneden door enkele dunne kleilaagjes. Het betreft hier het Hollandveen Laagpakket. Het veenpakket gaat via een scherpe (erosieve) grens over in een pakket sterk siltige klei met zandlaagjes. Dit pakket wordt geïnterpreteerd als geulafzettingen van de Hoekpolder Laag. In de bovenste 10 tot 15 cm, op 190 tot 260 cm –mv, is de aanwezigheid van een vegetatieniveau aangetoond. De geulafzettingen gaan via een scherpe (erosieve) grens over in een pakket matig tot sterk siltige klei, waarvan de top gerijpt is. Dit zijn dekafzettingen van de Gantel Laag. In de bovenste 10 tot 15 cm, op 105-120 cm, is eveneens de aanwezigheid van een vegetatieniveau aangetoond. Op de dekafzettingen van de Gantel is een pakket sterk siltige klei afgezet. Dit betreft dekafzettingen van de Laag van Poeldijk. De top van het pakket, die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van baksteen en puin, wordt gevormd door de huidige bouwvoor. Het booronderzoek toont aan dat de bodem recent tot een diepte van 60 tot 170 cm –mv is omgewerkt. In het westen van het plangebied (boringen 1 en 4) is de verstoring beperkt tot de dekafzettingen van de Laag van Poeldijk. In het oosten van het plangebied (boringen 2, 3 en 5) reikt de verstoring tot in de top van de dekafzettingen van de Gantel. 6 In de top van het Laagpakket van Wormer zijn geen sporen van bodemvorming vastgesteld. De top wordt daarom niet als een potentieel archeologische niveau beschouwd. De oorspronkelijke top van het veen is als gevolg van erosie niet meer aanwezig. Archeologische resten uit de Bronstijd zijn daarom niet te verwachten. Op grond van de aanwezigheid van twee vegetatieniveaus, respectievelijk in top van de dekafzettingen van de Hoekpolder Laag en van de Gantel Laag, kan de aanwezigheid van archeologische resten uit de perioden IJzertijd en Romeinse tijd echter niet worden uitgeslote