Schuitenmakersweg-Peursumseweg te Giessenburg (gemeente Giessenlanden): Een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in februari 2018 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Schuitenmakersweg-Peursumseweg te Giessenburg, gemeente Giessenlanden. Deze bestaat uit twee deellocaties, waarop elke deellocatie een vrijstaande woning zal worden opgericht. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit blijkt dat het plangebied in de Alblasserwaard ligt, een uitgestrekte rivierkom in het Midden-Nederlandse rivierengebied. In dit gebied zijn op afzettingen van met veen en komklei afgedekte fossiele stroomgordels archeologische vindplaatsen aangetroffen vanaf het Neolithicum. Gelet op de ligging zijn in de (diepere) ondergrond van het plangebied geen oever- en beddingafzettingen van deze stroomgordels te verwachten. Tot de vorming van de Giessen heeft het plangebied ononderbroken in een relatief nat komgebied gelegen. De ondergrond bestaat naar verwachting dan ook uit een afwisseling van komklei en veen. Het is niet waarschijnlijk dat deze pakketten/lagen een bewoonbaar oppervlak hebben gevormd. De kans op het aantreffen van archeologische resten wordt daarom klein geacht. Rond ca. 250 v. Chr. ontstond het riviertje de Giessen en werden oever- en komafzettingen afgezet. In het gebied is een enkele vondst uit de Romeinse tijd bekend, maar de oeverzone van de Giessen lijkt pas vanaf de Vroege Middeleeuwen permanent bewoond te zijn. Vermoedelijk is in deze periode ook het buurtschap Peursum ontstaan. De komgebieden langs de Giessen zijn ontgonnen in de Late Middeleeuwen. In de 12e eeuw n. Chr. ging men, door de toenmalige slechte waterhuishouding, over tot het opwerpen van huisterpen. Ten noordoosten van het oostelijke deelgebied is een huisterp opgegraven. In deze huisterp zijn vijf niveaus herkend, waarvan de oudste uit de Late Middeleeuwen dateren. In de terp zijn ook enkele houten funderingsresten van een schuur aangetroffen. Op basis van de opgraving is het gebied aangewezen als AMK-terrein met een hoge archeologische waarde. Ook het noordoostelijke deel van het oostelijke deelgebied bevindt zich binnen de begrenzing van dit AMK-terrein, maar gezien de relatief lage ligging worden hier geen terplagen verwacht. Wellicht zijn in dit deel van het plangebied nog resten van een erf aanwezig; hooimijten, water- en beerputten. Een eventuele vindplaats zal zich manifesteren als een humeuze, opgebrachte kleilaag met daarin aardewerk-, houtskool- en baksteenfragmenten en resten van dierlijk botmateriaal. In de 14e eeuw n. Chr. en daarna verbeterde de waterhuishouding en was het niet meer nodig om de erven op te hogen en huisterpen aan te leggen. Op basis van het historische kaartmateriaal wordt verwacht dat het plangebied in de Nieuwe tijd in gebruik is geweest als weiland. Het gebied is momenteel nog in gebruik als weiland, waardoor geen diepe bodemverstoringen zijn te verwachten. Teneinde bovengenoemde verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt dat de ondergrond van het westelijke deelgebied uit een mineraalarm veenpakket met ingeschakelde kleilagen bestaat. Het veenpakket gaat naar boven toe geleidelijk over in een pakket kalkloze, matig siltige komafzettingen. In de ondergrond van het oostelijke deelgebied is een pakket zwak kleiig veen aangetroffen dat naar boven toe geleidelijk overgaat in sterk tot uiterst siltige oeverafzettingen, die mogelijk verband houden met het riviertje de Giessen. Deze afzettingen worden afgedekt door een veenlaag en matig siltige komafzettingen. De komafzettingen gaan naar boven toe geleidelijk over in kalkrijke sterk siltige oeverafzettingen. In het noorden van dit deelgebied rust het pakket oeverafzettingen van de Giessen op een dik pakket mineraalarm bosveen. In de oeverafzettingen zijn geen sporen van bodemvorming waargenomen. Omdat in het gebied geen humeuze ophogingslagen uit de Late Middeleeuwen of Nieuwe tijd zijn aangetroffen worden in het plangebied geen archeologische resten verwacht