Evenwichtsligging Kennemerstrand en aanzanding havenmond IJmuiden: Een analyse van de morfologische ontwikkelingen in het kustgebied rondom IJmuiden

In Nederland zijn in de 20ste eeuw grootschalige waterbouwkundige projecten ten uitvoer gebracht. De aanleg van de havenhoofden bij IJmuiden is zo\u92n grootschalig project. In de periode van 1867 tot en met 1876 is de haven van IJmuiden gebouwd. Zo werd er een directe verbinding gerealiseerd tussen de Noordzee en de haven van Amsterdam. In de periode 1962-1967 zijn de bestaande havenhoofden uitgebouwd. Deze menselijke ingreep heeft op de lange termijn grote morfologische veranderingen met zich meegebracht. De sterke zeewaartse uitbouw van het strand aan de zuidkant (Kennemerstrand) van de havenhoofden is de meest opvallende ontwikkeling na de aanleg van de verlengde havenhoofden. De laatste jaren blijkt de aanwas minder sterk dan in de periode vlak na verlenging. Op het Kennemerstrand is inmiddels buitendijks gebouwd. Om de eventuele risico\u92s die deze buitendijkse gebouwen in de toekomst kunnen lopen in kaart te brengen, is het van belang te onderzoeken hoe de kust zich verder ontwikkelt, wanneer er evenwicht wordt bereikt en waar de kustlijn dan komt te liggen. Wanneer een evenwicht is bereikt, is de hypothese dat het zand dat tot op heden aan weerszijden van de havenhoofden opgevangen werd, de havenhoofden voorbij gaat en deels in de IJgeul en Buitenhaven terechtkomt. Hierdoor zal er meer zand gebaggerd moeten worden dan voorheen. De conclusie op basis van de huidige studie en bestaande onderzoeken is eenduidig. De verwachting is dat er rond het huidige tijdstip (2000) een situatie bereikt is waarbij de aanzanding van het Kennemerstrand direct grenzend aan het zuidelijke havenhoofd een evenwicht heeft bereikt. De geschatte evenwichtsligging van de kustlijn ligt net voor de knik in het zuidelijke havenhoofd. In het gebied dat 2 tot 4 km ten zuiden van het zuidelijke havenhoofd ligt blijft de aanzanding constant. Hier wordt verwacht dat rond 2025 de kustlijn een evenwicht bereikt. Het Kennemerstrand als geheel blijkt dus nog geen evenwicht te hebben bereikt. De mate van aanzanding in het gebied ten zuiden van het zuidelijke havenhoofd blijft op dit moment (2000) constant. Een toename van de zandtoevoer langs het zuidelijke havenhoofd naar de havenmond lijkt dan ook in de aankomende 10 jaar niet waarschijnlijk. Een analyse van de erosie-sedimentatiepatronen, volumeveranderingen en afgeleide zandtransportpaden rond de havehoofden in combinatie met de baggergegevens van de (nieuwe) buitenhaven geeft ook geen aanleiding te veronderstellen dat in de komende 10 jaar extra aanzanding optreedt in de havenmond.KUST200