Cumulatieve effecten van kustingrepen: Quick scan naar morfologische en ecologische effecten van kustingrepen op korte en lange termijn

Vanaf 2001 is door de Rijksoverheid in samenwerking met de kustprovincies en \u96waterschappen en enkele kustgemeenten, gewerkt aan de Beleidsagenda voor de kust \u91Naar integraal kustzonebeleid\u92 (2002). Klimaatverandering leidt in de nabije toekomst tot zeespiegelstijging en tot mogelijk hogere frequentie van (zware) stormen. Voor de Nederlandse kust betekent dit dat de komende decennia maatregelen nodig zijn waarmee de veiligheid van Nederland tegen overstroming vanuit zee zoveel mogelijk gewaarborgd blijft. In de Beleidsagenda zijn oplossingsrichtingen aangedragen voor de veiligheidsproblemen in risicoplaatsen en bij zwakke schakels. In het voorjaar van 2002 is over de onderwerpen uit de Beleidsagenda gediscussieerd met de betrokken overheden en andere belanghebbenden. Tijdens deze discussies is de vraag gesteld of inzicht bestaat in de effecten van de voorgestelde maatregelen op het natuurlijk kustsysteem. Doel van de quick scan is het in beeld brengen van de te verwachten cumulatieve lange termijn effecten (100-200 jaar) op het natuurlijk kustsysteem van zee- en/of landwaartse ingrepen in de kustzone. Het gaat daarbij niet alleen om inzicht in verwachte lokale effecten, maar vooral om inzicht in de samenhang en optelsom van de effecten van de individuele ingrepen langs de kust. AANBEVELINGEN De keuze voor zee- of landwaartse kustverdediging dient niet alleen te worden gemaakt op grond van de uitkomsten van een inrichtings MER per locatie van de ingreep, maar ook op basis van de uitkomsten van een strategische of inrichtings MER per morfologisch deelsysteem zodat de cumulatieve effecten van de ingrepen beter kunnen worden ingeschat. De inventarisatie van beschikbare kennis en informatie in deze quick scan brengt een aantal kennisleemten naar voren. De onzekerheid omtrent de effecten van het eeuwigdurende onderhoud van de kustingrepen op de lange termijn geeft aanleiding tot vervolgonderzoek m.b.t. morfologische effecten van de kustingrepen, zowel binnen morfologische deelsystemen als deelsysteem overschrijdend. Omdat nagenoeg geen gegevens beschikbaar zijn over het voorkomen van mariene organismen in de effectgebieden van de kustingrepen (intergetijdezone en de brandingszone) wordt aanbevolen om hiervoor een gericht monitoring onderzoek op te stellen. Dit geldt met name voor de Hollandse kuststrook. De omvang van de effecten in het zeewaartse alternatief op de natuurlijkheid is alleen te bepalen aan de hand van uitgebreider lange termijn morfologisch onderzoek naar de gevolgen van de benodigde extra suppleties. Het verdient aanbeveling om in vervolgonderzoek de terrestrische en mariene beoordelingskaders beter op elkaar af te stemmen, zodat uitspraken in vergelijkbare eenheden worden gedaan en effecten beter met elkaar kunnen worden vergeleken