Weten wat te meten: Evaluatie Landelijke Fysische Monitoring

De evaluatie van de Landelijke Fysische Monitoring is uitgevoerd om na te gaan of het RIKZ en het RIZA op dit terrein de juiste informatieproducten en diensten leveren. Het fysisch meetnet van Rijkswaterstaat, beheerd door het RIKZ en het RIZA, bestrijkt de grote rivieren en meren, de kust, de Noordzee, de Waddenzee en de estuaria. In dit meetnet worden - afhankelijk van het watersysteem - waterstanden, golven, afvoeren, watertemperaturen, kusthoogte en bodemligging gemeten. Met behulp van deze metingen zijn zaken als zeespiegelstijging, golfbelasting en kusterosie vast te stellen. De fysische monitoring levert belangrijke informatie voor de aanleg van waterstaatswerken, voor beleidsvoorbereiding en -toetsing en voor beheer en onderhoud. Bij de evaluatie van de Landelijke Fysische Monitoring is gekeken naar alle stappen van de informatiecyclus (zie hoofdstuk 2,figuur 2 voor toelichting), maar met de nadruk op de informatiebehoefte en de informatiestrategie. Eerst is de huidige toestand bepaald en zijn door middel van interviews wensen voor verbetering geïnventariseerd en samengevat in verbeteropties. Daarop volgde een viertal workshops voor respectievelijk golven, morfologie, afvoeren en waterstanden om verbeteropties te bespreken, te beargumenteren en te prioriteren. WAAROM VERANDERINGEN? - Beter inspelen op landelijk beleid en de Europese Kaderrichtlijn Water - Verbetering van de hydraulische randvoorwaarden bij ontwerp en toetsing van waterkeringen - Verbetering van hoogwatervoorspellingen - Verbetering van uniformiteit en uitwisselbaarheid van informatie - Efficiënter gebruik van metingen WAT KAN BETER? - Meetnetfilosofieën ontwikkelen - Gebruik maken van door regionale overheden verzamelde data, maar voorkomen van versnippering van verantwoordelijkheden - Opslag en toegankelijkheid van data verbeteren ALGEMENE CONCLUSIES Meer: Betere afvoerbepalingen zijn nodig bij Megen en Venlo (Maas) en bij de Ketelbrug (IJsselmonding). Waar het gaat om golfmetingen is behoefte aan metingen in ondiep water en (voor het bepalen van het golfklimaat voor de Nederlandse kust) aan een extra zuidelijk en noordelijk meetpunt op de Noordzee. Kustdwarsprofielen moeten zeewaarts (meten van zandverlies in dieper water) en landwaarts (toetsing waterkeringen) worden uitgebreid. Het strand moet, vanwege de hoge dynamiek, weer jaarlijks worden gemeten in plaats van eens per twee jaar. Vooral bij bijzondere gebeurtenissen zoals stormen en hoge rivierafvoeren zijn meer en nauwkeuriger metingen nodig. Minder of goedkoper: De frequentie van de duinmetingen kan onder bepaalde voorwaarden omlaag naar eens per vijf jaar. Dwarsprofielen van de bodem van de Westerschelde kunnen ruimtelijk minder dicht worden gemeten. De frequentie van lodingen in de Westerschelde kan worden verlaagd en worden gelijkgesteld aan de frequentie van lodingen in de kustzone (eens per drie jaar). WAT MOET ER NOG NADER WORDEN ONDERZOCHT - De voorgestelde verbetermaatregelen zijn vaak nog erg breed geformuleerd - De financiële consequenties zijn in de meeste gevallen onzeker. - De verbetermogelijkheden voor het waterstandsmeetnet zijn nog niet geprioriteerd - Er zijn een aantal parameters die niet in het landelijk meetprogramma voorkomen, maar wel gewenst zijn - De besturing van het programma Basisinformatie is niet rationeelWeten wat te mete