Türkiye’nin Farklı İllerinde Yazılan Reçetelerin İlaç Kullanımı İlkeleri Açısından İncelenmesi

Amaç: Hekimlerin reçeteleme alışkanlıklarının bilinmesi akılcı ilaç kullanımının (AİK) yaygınlaştırılmasına katkı sağlar. Araştırmada değişik illerde yazılan reçetelerin ayrıntılarının incelenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Araştırmada, Bartın, Bayburt, Çankırı, Denizli, Eskişehir, Gümüşhane, Karabük, Kırşehir, Nevşehir ve Niğde illerinde yazılan 3201 reçete eczaneden toplandı. Reçeteler, reçete başına düşen ilaç sayısı (RBDİS), reçete başına düşen tedavi maliyeti (RBDTM) vb. parametrelere göre değerlendirildi. Tanısı anksiyete, hipertansiyon, osteoartrit, akut (A) otitis media, A. sinü- zit, A. tonsillofarenjit, A. sistit, diabetes mellitus, dispepsi ve A. diyare olanların ayrıntılı değerlendirmesi illere göre yapıldı. Bulgular: Üçü dışında, illerde sıklıkla yazılan ilaç grubunun solunum sistemi olduğu saptandı. RBDİS’nin en yüksek Denizli (3,21±0,95), en düşük Çankırı’da (2,65±1,09) olduğu, RBDTM’nin en yüksek Denizli (133,35±650,92TL), en düşük Bartın’da (42,54±49,91TL) olduğu saptandı. On endikasyonda reçetelenen ilaçların altın standart tedaviye uygunluk karşı- laştırmasında, Çankırı ve Gümüşhane ilinin dört endikasyonda daha iyi durumda olduğu saptandı. Reçetelerinde en fazla enjeksiyon preparatı, antibiyotik, analjezik ve gastroprotektif bulunan illerin sırasıyla, Denizli (%14,1), Kırşehir (%43,3), Gümüşhane (%48,1) ve Bayburt (%19,8) olduğu saptandı. Sonuç: Araştırmanın yapıldığı illerde reçete içeriklerinin oldukça değişkenlik gösterdiği görülmektedir. Genel olarak incelenen endikasyonlarda AİK ilkeleri doğrultusunda yazılan ilaç sayısının hayli düşük oranda olduğu söylenebilir. İller arasındaki farklılıkları da içeren bu tespitler AİK’in yaygınlaştırılmasına yönelik faaliyetlerde mutlaka dikkate alınmalıdır. (Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2011;24:162-73)Anahtar Kelimeler: Reçete, Hekim, İla