OKUL ÖNCESİ VE BİYOLOJİ ÖĞRETMEN ADAYLARINDA BİLİŞÜSTÜ FARKINDALIK VE EPİSTOMOLOJİK İNANÇLARIN İNCELENMESİ

The primary aim of this study was to describe prospective pre-school and biology teachers’ level of metacognitive awareness and epistemological beliefs and to examine differences between the groups. The total of 286 pre-school and biology teacher candidates participated in the study. Participants were asked to complete the central epistemological beliefs questionnaire which consisted of four sub-scales namely: belief in science as a source of knowledge, belief in rational society, belief in superstitious rituals, and belief in supernatural powers and metacognitive awareness inventory which consisted of two main sub-scales namely: knowledge of cognition and regulation of cognition. Descriptive statistics is used to describe responses from both groups and the differences between the groups were examined by one-way analysis of variance. Findings of the study showed thatin terms of central epistemological beliefs prospective pre-school and biology teachers’ responses were statistically different only in belief in superstitious rituals sub-scale. Interms of metacognitive awareness biology teacher candidates scores were statistically significantly higher in all sub-scales.Keywords: Metacognitive awareness, epistemological beliefs.Bu çalışmanın amacı okul öncesi ve biyoloji öğretmen adaylarının bilişüstü farkındalık düzeyleri ile epistemolojik inançlarını belirlemek ve gruplar arası farklılıkları incelemektir. Bu araştırmaya okul öncesi eğitimi ve biyoloji eğitimi anabilim dallarında öğrenim gören toplam 286 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarından Merkezi Epistemolojik İnançlar Ölçeği ve Bilişüstü Farkındalık Envanterini doldurmaları istenmiştir. Oksal, Şenşekerci ve Bilgin (2006) tarafından geliştirilen Epistemolojik İnançlar Ölçeği 4 alt faktörden oluşmaktadır: Bilgi kaynağı olarak bilime inanç, rasyonel topluma inanç, batıl ritüellere inanç ve doğaüstü güçlere inanç. Öğrencilerin bilişüstü farkmdalık düzeylerini saptamak amacıyla ise Schraw ve Sperling-Dennison (1994) tarafından geliştirilen Metacognitive Awareness Inventory’nin Türkçeye uyarlanmış formu olan Üstbilişsel Farkındalık Envanteri kullanılmıştır. Ölçek, bilişin bilgisi ve bilişin düzenlenmesi olmak üzere 2 temel alt boyuttan oluşmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel teknikler ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular, epistemolojik inançlar konusunda okul öncesi ve biyoloji öğretmen adayları arasında sadece batıl ritüellere inanç alt boyutunda fark olduğunu ortaya koymuştur. Buna göre, biyoloji öğretmen adaylarının batıl ritüellere inanç puanlan anlamlı bir oranda daha yüksektir. Bu iki grup öğrencinin bilişüstü farkındalık puanlan üzerinde yapılan analizlere göre ise, genel bilişüstü farkındalık ve diğer alt boyutlarda, biyoloji eğitimi öğretmen adaylarının lehine olmak üzere, anlamlı farklılıklar bulunmuştur