Geen enkele tijd is veilig: Tijd en identiteit in IJstijd van Maartje Wortel

Ironie van de cultuurkritiek: in een poging zich van hen te distantiëren, werpt Joost de Vries zijn generatiegenoten de distantie van hun hoofdpersonages voor de voeten. ‘Geen van hen is bezig zijn leven te leiden,’ aldus De Vries in Vechtmemoires (2014), ‘diepe contacten te leggen met andere mensen, iets te ondernemen wat iets voor andere mensen betekent.’ Een van de gewraakte afstandelijke personages is James Dillard, de verteller en hoofdfiguur van IJstijd (2014), de tweede roman van Maartje Wortel. Merijn Olnon en Yra van Dijk hebben al overtuigend betoogd dat deze bewering voorbijgaat aan het streven en verlangen naar precies die ‘diepe contacten’ van veel personages in hedendaagse Nederlandse romans. De Vries vergist zich volgens mij op een nog fundamenteler niveau in de conclusie van zijn essay. ‘Via hen ga je niets meemaken van sociale verschuivingen, ze zullen je geen wijsheid geven over liefde en relaties, ze zullen niets zeggen over maatschappelijke evoluties.