Progressive forms and meanings: the curious case of Capeverdean

The progressive may be described as a periphrastic construction (auxiliary + non-finite verb; for instance, in English: be + V-ing) which denotes an ongoing situation at a given time, be it an instant or an interval. This general picture, however, has faced two descriptive challenges: (i) those same forms may also appear associated with other temporal readings; (ii) the progressive meaning may also be obtained through other grammatical forms. The current paper approaches these apparent mismatches from the perspective of two varieties of Capeverdean, whose arrangements between forms and meanings of the progressive may provide a crucial insight to this cross-linguistic puzzle. The description and discussion of novel data support the two steps in a brand-new proposal for this Portuguese-based Creole: (a) the superficially different morphemes that mark the progressive have a unique diachronic path, involving the preverbal marker ta and a complete progressive cycle; (b) if we frame the temporal meaning of the progressive somewhat differently, considering the existence, under specific pragmatic conditions, of a precursory stage, at least one of the mentioned mismatches will be resolved. An additional contribution of the current discussion concerns the expression of time reference in natural language, namely that past, present or future meanings do not necessarily depend on dedicated tense morphemes.O progresivo pode ser descrito como unha forma perifrástica (auxiliar + verbo non finito; por exemplo en inglés: be + V-ing) que denota unha situación en desenvolvemento nun tempo determinado, sexa este un instante ou un intervalo. Esta idea xeral, con todo, enfróntase con dous desafíos descritivos: (i) esas mesmas formas poden xurdir asociadas a outras lecturas temporais; (ii) a interpretación progresivo pode tamén obterse a través doutras formas gramaticais. O presente artigo aborda estes aparentes desencontros partindo da perspectiva de dúas variedades do caboverdiano, cuxas combinacións entre formas e significados do progresivo poden achegar unha contribución crucial para a resolución deste crebacabezas lingüístico. A descrición e a discusión de novos datos apoian os dous pasos que constitúen, para esta lingua crioula de base lexical portuguesa, unha proposta completamente nova: (a) os morfemas superficialmente diferentes que marcan o progresivo resultan dun único percorrido diacrónico, implicando o marcador preverbal ta e un ciclo do progresivo completo; (b) se encadramos a lectura temporal do progresivo de forma lixeiramente diferente, considerando a existencia, en condicións pragmáticas específicas, dun estadio precursor, polo menos un dos desencontros arriba referidos queda resolto. Unha contribución adicional da presente discusión relaciónase coa expresión da referencia temporal nas linguas naturais, máis concretamente co feito de as lecturas de pasado, presente e futuro non dependeren necesariamente de morfemas que comporten eses valores específicos.