Predstavnici pantljičara (cestoda) riba beogradskog sektora Dunava

U radu su izneti rezultati dvogodišnjih istraživanja unutrašnjih parazita različitih vrsta riba Dunava u beogradskom sektoru, i u tom cilju je urađena identifikacija i prikazan je spisak crevnih parazita iz grupe pantljičare (Cestoda). Tokom istraživanja pregledene su ukupno 802 jedinke 22 vrste riba. Pregledom crevnog trakta riba, utvrđeno je da je parazitima zaraženo 140 jedinki 12 vrsta riba, odnosno 17.46%. U inficiranim jedinkama riba nađena su ukupno 13 crevna parazita koji pripadaju grupi Cestoda (pantljičare). Predstavljen je spisak vrsta faune crevnih panljičara, po vrsti ribe, međusobni odnos parazitskih vrsta, kao i njihova dinamika prisustva u jedinkama riba. Prikazane su vrednosti intenziteta (broj parazita po ribi) i ekstenziteta infekcije (% zaraženosti, broj zaraženih riba određenim parazitom). Pantljičare su pljosnati, dorzo-ventralno spljošteni crvi, bez crevnog trakta. Telo im je podeljeno na članke (proglotise). Prednji kraj tela je skoleks i na njemu su smešteni organi za pričvršćivanje (pijavke, kukice). Iza njega je suženje (vratni region), a zatim sledi niz proglotisa. Razviće ovih parazita odvija se kroz smenu generacija (prelazni domaćin je oligoheta). Tokom istraživanja, izdvojile su se određene parazitske vrste pantljičara (“hit paraziti”), koje inficiraju veliki broj vrsta riba. To su vrste Proteocephalus torulosus (7 vrsta riba), Caryophyllaeides fennica i Caryophyllaeus laticeps (6 vrsta riba). Vrsta ribe koja je inficirana sa najvećim brojem parazita je Abramis brama (12). U njenom crevu je identifikovana vrsta parazitske pantljičare sa najvišim intenzitetom infekcije - Caryophyllaeus laticeps (1-165). Istraživana ihtiozajednica beogradskog sektora Dunava još uvek ima sastav koja se može okarakterisati autohtonom, uz napomenu da u toj fauni, nakon izgradnje HEPS „Đerdap“, nema više anadromnih jeseterskih vrsta (Acipenseridae). U zajednici se zapaža izrazita dominacija mirnih riba, pre svega krupatice (Bllica bjoerkna), bodorke (Rutilus rutilus) i deverike (Abramis brama). Većina konstantovanih vrsta riba mogu se smatrati predstavnicima zajednice gornjeg potamona, sa pojedinim elementima – vrstama riba zajednice donjeg ritrona. Sprovedena studija je pokazala da je inficiranost riba Dunava u beogradskom regionu značajna, s obzirom na brojnost i raznovrsnost identifikovanih crevnih parazita grupe pantljičara. Podaci o konstatovanoj fauni crevnih pantljičara upotpunjuju i potvrđuju dosadašnja sporadična saznanja o njihovom rasprostranjenju u otvorenim vodama Srbije. Do sada je, u 75 godišnjim izučavanjima parazitofaune riba površinskih voda Srbije, nađeno ukupno 170 parazita (ekto- i endo-). Od toga, grupi pantljičara (Cestoda) pripada 19 taksona