Nalaz larvi nematoda kod grabljivih vrsta riba

Neamatode iz roda Eustrongylides su paraziti ribojedih ptica. Njihov razvojni ciklus obuhvata dva prelazna domaćina, akvatične oligohete i planktofagne i bentofagne ribe npr. Fundulus ili Gambosa, Neogobius, ali i neke vrste iz porodice Cyprinidae koje kada pojedu inficiranu oligohetu postaju drugi prelazni domaćin. Grabljive vrste riba, kakav je som i smuđ, kada pojedu inficiranu ribu postaju paratenični domaćini dok njih ne pojedu ptice. Ovakvu ulogu mogu imati i vodozemci i gmizavci. Ustanovljeno je da ovi paraziti imaju uspešnu strategiju razvoja, s obzirom da jaje ostaje infektivno i do dve godine u spoljnoj sredini, a u prelaznom domaćinu može biti i preko godinu dana. Čovek nije tipičan domaćin ali se može zaraziti ukoliko jede sirovo ili nedovoljno termički obrađeno meso riba. U ovom radu prikazane su nematode koje se javljaju kod grabljivih slatkovodnih riba u Republici Srbiji. Istraživanja su sprovedena u periodu od 2011-2012 godine na kanalu Dunav-Tisza-Dunav, u gradskom području Novog Sada. Prikupljen je 21 uzorak smuđa (Sander lucioperca) težine od 250-500 g i 52 uzorka soma (Siluris glanis) težine 250-450 g. Urađen je postmortalni pregled abdominalne duplje, digestivnog trakta i drugih visceralnih organa. Utvrđeno je prisustvo nematoda kod 4 jedinke smuđa i 6 jedinki soma, što predstavlja prevalencu od 14.26%, odnosno 11.54%. Larve su bile prisutne u abdomenu, muskulaturi, lumenu želuca i želudačnom zidu gde su paraziti bili inkapsulirani. Broj parazita po ribi kretao se od nekoliko pa sve do 256. Sakupljene nematode fiksirane su u 70% etanol. Nakon fiksacije, svaka nematoda prosvetljivana je u mlečnoj kiselini radi morfološke observacije i identifikacije vrste. Relativni morfometrijski parametri i identifikacija parazita sprovedeni su prema ključevima Bauera (1987), Moraveca (1994) i Andersona (2000). Nematode su identifikovane kao Eustrongylides sp.- larveni oblici. Larve su bile crvenkaste boje. Dužina tela larvi se kretala od 27 – 60.5 mm, a širina od 0.49 – 0.58 mm. Karakteriše ih prisustvo 12 papila na prednjem kraju, respoređenih u dva kruga po 6. Papile unutrašnjeg kruga su nešto izduženije Uzorci za patohistološki pregled uzeti su iz mišića i nodula koji su se nalazili u želudačnom zidu. Uzorci su bojeni standardnom metodom koristeći H&E. Paraziti konzumirani kod sveže i termički slabo obrađene ribe mogu predstavljati značajan rizik za ljude. Sveže meso ribe i tradicionalni riblji proizvodi pre nego što se nađu u prometu moraju biti pregledani na prisustvo nematoda. Adekvatna priprema ribljeg mesa jedna od najvažnijih mera opreza kao i podizanje javne svesti prilikom konzumacije ovih riba