Environment protection as a determining factor in the contemporary public economic law

Punkt wyjścia niniejszych rozważań stanowią cztery założenia, a mianowicie: 1) ‘środowisko’ rozumiane jako pewne uniwersum, a więc cały wszechświat razem z przyrodą, stanowiący wspólne dobro ogółu ludzi; 2) równocześnie sam człowiek i jego działalność mają największe znaczenie dla środowiska i przyrody oraz dla człowieka; 3) dlatego problemy środowiska muszą być rozpatrywane nie tylko w mikroskali (tzn. w skali lokalnej), lecz także w makroskali (tzn. w skali regionalnej względnie globalnej); 4) w praktyce oznacza to, że w celu umożliwienia efektywnej realizacji celów środowiskowych przy wykorzystaniu instrumentów prawnych musi zostać ustalona naprzód określona baza aksjologiczna, na której można się oprzeć w celu sformułowania lub wywiedzenia z niej odpowiedniego systemu rozwiązań prawnych. W tej sytuacji przyjęta w Deklaracji końcowej Konferencji Narodów Zjednoczonych na rzecz Środowiska i Rozwoju (UNCED) w 1992 r. w Rio de Janeiro zasada sustainable development okazała się paradygmatem współczesnej polityki środowiskowej oraz towarzyszących jej rozwiązań prawnych w zakresie problematyki ochrony środowiska w skali globalnej i w prawie międzynarodowym. Urzeczywistnieniu podstawowej zasady sustainable development służy wprawdzie cały szereg instrumentów prawnych, ich praktyczne wykorzystanie wymaga jednak w każdym wypadku posłużenia się stosownym ‘algorytmem’, który umożliwi dokładne ukazanie wszelkich konsekwencji, w tym w szczególności zagrożeń dla środowiska, jakie powodować może określona aktywność ludzka. Przy czym harmonijna realizacja konkurujących i zarazem wzajemnie komplementarnych celów (ekologicznego, ekonomicznego i socjalnego), wymaga ukształtowania szczególnego etosu respektującego wymagania tzw. międzypokoleniowej etyki ekologicznej.The starting point for these deliberations are the following four assumptions: (i) ‘environment’ is understood here as the entire universe, together with the natural environment, constituting a common good of the mankind (ii) the man himself and his activity are believed to have the greatest significance for the environment and the nature as well as the man himself and, consequently, (iii) the environmental problems must be considered not only on the micro scale (i.e. locally) but also on the macro scale (i.e. regionally, or even globally) and thus, in practice (iv), in order to facilitate effective realisation of environmental goals using legal instruments, one must first establish a certain axiological base that may be used to form an adequate legal system. In view of this, the rule of ‘sustainable development’ set forth in the final Declaration of the United Nations Conference for the Environment and Development held in 1992 in Rio de Janeiro proved to be the paradigm for all contemporary environmental policies and related legal solutions in the field of environment protection on a global scale and in international law. The implementation of the rule of sustainable development can be achieved through a set of various legal instruments but its practical application each time requires using a certain ‘algorithm’ that enables precise presentation of any consequences, in particular those dangerous to the environment, that may be caused by a given human activity. However, harmonic realisation of goals (ecological, economic and social) that are competing and yet complementary, requires development of a special ethos that will respect the requirements of so-called multi-generation ecological ethics