Bezpieczeństwo zbiorowe a suwerenność państw

The subject of these reflections on the contemporary international relations is, on the one hand, sovereignty and, on the other, international security, and the analysis of the relationship between the system of collective security and the sovereignty of states in the context of sustainable peace and stability in the world. States have traditionally been tied to the idea of sovereignty. However, among the most characteristic features of the international relations of our time is the growing number of various types of threats originating in states (e.g. Iran, North Korea), in organisations or other entities (e.g. al-Qaeda). Security and sovereignty are two basic concepts most commonly discussed in literature and international legal doctrine. There are two reasons for that: (i) firstly, the main actors in international relations are states which are sovereign entities and the relations or cooperation between them is based on respect for the principle of that sovereignty, and (ii) secondly, the issue of safety is a key issue and a prerequisite for the performance of fully sovereign rights of these countries, necessary to ensure international cooperation and socio-economic development. This paper discusses the need to institutionalise legitimate use of force in global organisations as well as in their regional structures, and to rapidly and effectively manage situations and conflicts intercept to international peace and security. It also draws special attention to the role and place of international organisations in the maintenance of international peace and security both, at universal, and regional level.Przedmiotem niniejszych rozważań, dotyczących współczesnych stosunków międzynarodowych są z jednej strony suwerenność, a z drugiej – bezpieczeństwo międzynarodowe oraz analiza związku pomiędzy systemem bezpieczeństwa zbiorowego a suwerennością państw w kontekście utrzymania trwałego pokoju i stabilności na świecie. Państwa są tradycyjnie przywiązane do idei suwerenności, jednakże do najbardziej charakterystycznych cech stosunków międzynarodowych naszych czasów należy narastanie różnego rodzaju zagrożenia, zarówno ze strony państwa (np. Iran, Korea Północna), jak i ze strony innych podmiotów (np. Al-Kaida). Bezpieczeństwo i suwerenność to dwa podstawowe pojęcia w literaturze i doktrynie prawnomiędzynarodowej. Dzieje się tak z dwóch powodów: po pierwsze – głównymi aktorami w stosunkach międzynarodowych są państwa, będące suwerennymi podmiotami, a stosunki czy też współpraca między nimi oparte są w zasadzie na poszanowaniu owej suwerenności; po drugie – kwestia bezpieczeństwa jest podstawowym zagadnieniem i warunkiem niezbędnym do wykonywania w pełni suwerennych praw tychże państw oraz zapewnienia współpracy międzynarodowej i rozwoju społeczno-gospodarczego. W artykule tym poruszono również problem konieczności instytucjonalizacji legalnego użycia siły, zarówno w organizacjach ogólnoświatowych, jak i na gruncie struktur regionalnych organizacji międzynarodowych, aby szybko i skutecznie zarządzać sytuacjami i konfliktami zagrażającymi pokojowi i bezpieczeństwu międzynarodowemu. W artykule zwrócono również szczególną uwagę na rolę i miejsce organizacji międzynarodowych w procesie utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, zarówno na poziomie ogólnoświatowym, jak i regionalnym