Plastyczne kartografie. Mapa i terytorium w perspektywie ekopoetyki i filozofii Catherine Malabou

This article analyses the theme of map and territory in Catherine Malabou‟s philosophy and in contemporary poetry. Calling into question the traditional understanding of the tension between map and territory, Malabou emphasizes that no map can entirely distance itself from territory, as in the case of the brain‟s development in contact with the environment. Malabou employs cartographic ideas to clarify her own concepts of “plasticity” and “brain-world cartographies” that account for how the environment shapes us, at the same time indicating how we may partake in this process. Viewing selected works by Elizabeth Bishop and Nigel Forde in this perspective, which is demonstrated to dovetail with ecopoetics, this article explores how poetry can offer tools necessary for developing better ecologies of the mind. This is particularly urgent given the ongoing ecological crises as well as ethical challenges entailed by the advent of the Anthropocene and the scaling up of global capitalism.Artykuł poświęcony jest figurze mapy i terytorium w filozofii Catherine Malabou i współczesnej poezji. Problematyzując tradycyjne rozumienie napięcia między mapą a terytorium, Malabou podkreśla fakt, że żadna mapa nie może oderwać się od terytorium, co potwierdza jej analiza tego, jak mózg rozwija się w kontakcie ze środowiskiem. Malabou używa koncepcji kartograficznych opracowując pojęcia “plastyczności” oraz “kartografii świata-mózgu,” które pozwalają ująć to, jak kształtowani jesteśmy przez środowisko, wskazując tym samym sposoby, w jakie możemy wpływać na ten proces. Zastosowanie tej perspektywy do analizy wybranych utworów Elizabeth Bishop i Nigela Forde‟a pozwala ukazać zbieżność poetyk tych autorów z podejściem Malabou i programem teoretycznym ekopoetyki, dając zarazem podstawę do wysunięcia tezy, że poezja dostarcza narzędzi koniecznych do tworzenia lepszych, zrównoważonych “ekologii umysłu”. To zadanie wysuwa się na pierwszy plan w kontekście kryzysu ekologicznego i etycznych wyzwań, jakie niosą ze sobą nastanie epoki antropocenu i rozwój zderegulowanego globalnego kapitalizmu