Uwagi o D‑optymalnych sprężynowych układach wagowych

Spring balance weighing design is a model of an experiment in which the result can be presented as a linear combination of unknown measurements of objects with factors of this combination equalling zero or one. In this paper, we assume that the variances of measurement errors are not equal and errors are not correlated. We consider D‑optimal designs, i.e. designs in which the determinant of the information matrix for the design attains the maximal value. The upper bound of its value is obtained and the conditions for the upper bound to be attained are proved. The value of the upper bound depends on whether the number of objects in the experiment is odd or even. Some methods of construction of regular D‑optimal spring balance weighing designs are demonstrated.Sprężynowy układ wagowy to model doświadczenia, którego wynik można opisać jako liniową kombinację nieznanych miar obiektów o współczynnikach równych zero lub jeden. W artykule rozważamy układy, dla których błędy pomiarów są nieskorelowane i mają różne wariancje. Roz­ważamy D‑optymalne sprężynowe układy wagowe, tzn. takie układy, w których wyznacznik macierzy informacji układu jest maksymalny. Podano górne ograniczenie jego wartości oraz warunki konieczne i dostateczne, przy spełnieniu których to ograniczenie jest osiągnięte. Ponadto zaprezentowane zostały metody konstrukcji macierzy D‑optymalnych układów