Economie van de pacht

Deze notitie beschouwt het Nederlandse pachtstelsel in termen van marktwerking en overheidsingrijpen. Het huidige pachtstelsel is gemengd. Aan de ene kant is er de reguliere pacht die voorziet in een sterke bescherming van de pachter en in hoogst toelaatbare pachtprijzen. Aan de andere kant is er voor los land de geliberaliseerde pacht, waarvoor nauwelijks wettelijke bepalingen gelden en waarbij de pachtprijs vrij is. Sinds de jaren zestig is de koopmarkt van agrarische grond geheel vrij. Vooral vanwege de doorgaande bedrijfsvergroting is de betaalde grondprijs geen afspiegeling van de gemiddelde verdiencapaciteit van de grond. Dit levert een spanning op met de gereguleerde pachtprijs, die daar wel op gebaseerd is. Het pachtstelsel kan bijdragen aan drie functies: grondfinanciering voor landbouw, evenwichtige resultaatverdeling tussen pachter en verpachter, en doelmatig en flexibel grondgebruik. De huidige middelen van de pachtregelgeving zijn echter beperkt: pachtovereenkomsten worden vrijwillig aangegaan; op de afspraken tussen partijen is geen bestuurs- of strafrechtelijke controle door de overheid