Avokado (Persea americana) ve Oğulotu (Melissa officinalis) fonksiyonel besinlerinin, Caenorhabditis elegans termotoleransı üzerine etkilerinin incelenmesi

Yaşlanma neredeyse tüm organizmalar için kaçınılmaz bir süreçtir ve yaşlanma süreci daha öncesinde; genomik DNA, proteinler ve lipidler gibi hücrenin makromoleküllerine verilen hasarın neden olduğu pasif entropik doku bozulması süreci olarak tanımlanmıştır. Tıp dünyası ise uzun yıllardır yaşam kalitesini ve yaşam süresini arttırmaya yönelik çeşitli araştırmalar ve çalışmalar yapmaktadır. Yaşlanma arttıkça beraberinde, diğer hastalıklara (obezite, diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, kanser, depresyon, Alzheimer vb.) yakalanma riski de artmaktadır. Bu yüzden yaşlanma ve yaşam süresi alanında yapılmış ve yapılacak olan çalışmalar da, bu hastalıkların önlenebilmesi açısından son derece büyük önem taşımaktadır. C.elegans nematodu, özellikle yaşlanmanın genetik yönlerini incelemek ve potansiyel olarak ömrü uzatan maddelerin (antioksidanlar dahil) ömür uzunluğu üzerindeki etkilerini test etmek için, tıpta ve biyolojide yaygın olarak kullanılan bir model organizmadır. Termotolerans (sıcak strese karşı dayanıklılık) çalışmaları ise, bu tür model organizmalarda yaşam süresi analizi çalışmalarının ilk basamağı ve kısa sürelisidir. Bazı fonksiyonel besinlerin de, C.elegans’ta termotolerans sağladığı ve yaşam süresini uzattığı kanıtlanmıştır. Antioksidanlardan zengin, fonksiyonel özelliklere de sahip Avokado (Persea americana) ve Oğulotu (Melissa officinalis) bitkilerinin metanollü ekstreleri, çeşitli konsantrasyonlarda hazırlanıp, kontrol grupları ile birlikte, canlılar üzerinde bir ısı stresi de oluşturularak (35°C’de) test edilmiştir. Bu bitkilerin C.elegans termotoleransı üzerindeki etkileri, yapılan bu tez çalışması ile incelenmiş olup, sonuçları yaşam süresi üzerine de yorumlanmış ve değerlendirilmiştir.KABUL ve ONAY………………..…………………………….……………………………...i TEŞEKKÜR………………………………………………..……………….……………..….. ii İÇİNDEKİLER………………………………………….………………………………..…...iii SİMGELER ve KISALTMALAR DİZİNİ………………..………………..……………….....v ŞEKİLLER DİZİNİ……………………………………………………………………….....viii TABLOLAR DİZİNİ…………………………………………………………….………........ix ÖZET…………………………………………………………………………...……….…….xi ABSTRACT……………………………………………………………………….…….……xii 1. GİRİŞ……………………………………………………………………………..…….…...1 2. GENEL BİLGİLER…………………………………………………………………...…….2 2.1.Caenorhabditis elegans Model Organizması Hakkında Bilgiler ve Özellikleri...…….......2 2.1.1. C.elegans ve Yaşam Süresi Çalışmaları…………….……………………..…….……...6 2.1.2. C.elegans’ta Sıcak Stresi ve Termotolerans……………………….……………………7 2.2. Fonksiyonel Besinler ve Antioksidanlar...........………………………………………….10 2.2.1. Fonksiyonel Besinlerin Hastalıklar Üzerindeki Etkileri……………...………………..15 2.2.2. Avokado (Persea americana) Meyvesi Hakkında Bilgiler…………………………….16 2.2.2.1. Avokado (Persea americana) meyvesi ve hastalıkları tedavi etme (tıbbi) özelliği ile ilgili literatür çalışmaları……………………...………............................................................19 2.2.2.1.1. Avokadonun yüksek glukoz seviyesi üzerindeki etkisi………………….………...22 2.2.2.1.2. Avokadonun yüksek lipid profili üzerindeki etkisi………………………….……..23 2.2.2.1.3. Avokadonun obezite üzerindeki etkisi…...……………………………………...…25 2.2.2.1.4. Avokadonun yüksek kan basıncı üzerindeki etkisi………………………...………27 2.2.2.1.5. Avokadonun atheroskleroz üzerindeki etkisi…...…….………….………...………29 2.2.2.1.6. Avokadonun antioksidan etkisi………..…………….……………………….…….30 2.2.3. Oğulotu (Melissa officinalis) Bitkisi Hakkında Bilgiler…………………………….....31 2.2.3.1. Oğulotu (Melissa officinalis) bitkisi ve hastalıkları tedavi etme (tıbbi) özelliği ile ilgili literatür çalışmaları……..………………………………..……...............................................35 2.2.3.1.1. Oğulotunun antimikrobiyal aktivitesi..……………………………………….……35 2.2.3.1.2. Oğulotunun antioksidan aktivitesi..…………………….…………………….……37 2.2.3.1.3. Oğulotunun antitümör aktivitesi..……………………….……………………...….40 3. MATERYAL VE YÖNTEM……………...……………………………………………… 42 3.1. Materyal……………….……………………………………………………...………….42 3.1.1. Kullanılan Laboratuvar Malzemeleri ve Cihazlar…………...…………….…………...42 3.1.2. Kullanılan Kimyasallar……………………………………………..………………….42 3.2. Deney Yöntemi………………………………………………………..………………....42 3.2.1.NGM (Nematode Growth Medium) Hazırlanması ve Avokado Bitki Ekstresinin NGM’lere Eklenmesi………………………………………………………..………………..42 3.2.2.NGM (Nematode Growth Medium) Hazırlanması ve Oğulotu Bitki Ekstresinin NGM’lere Eklenmesi………………………………………………………..………………..43 3.2.3. E.coli OP50 Suşunun Hazırlanması…………………………………...……………….43 3.2.4. Avokado Bitki Ekstreli NGM’lere E.coli Ekimi……...………………………………..44 3.2.5. Oğulotu Bitki Ekstreli NGM’lere E.coli Ekimi…...……………...…...……………….45 3.2.6. FUdR (Fluorodeoxyuridine) Maddesinin İlavesi………………………..………….….45 3.2.7. Senkronizasyon (Dekontaminasyon) Aşaması…………………………………………46 3.2.8. Termotolerans Deneyi ve Deneyin Genel Takibi……………………………………...46 3.2.8.1. FudR’siz termotolerans deneyi………………………………………………………46 3.2.8.2. Ekstresiz termotolerans deneyi………………………………………………………47 3.2.8.3. Avokado bitki ekstreli termotolerans deneyi……………………...…………………47 3.2.8.4. Oğulotu bitki ekstreli termotolerans deneyi………………………………………….48 3.3. İstatistiksel Analizler…………..…...…………………………………………………….48 4. BULGULAR………………………………………………………………………..…….. 49 4.1. Oğulotu Termotolerans Deneyi Spss Analiz Yorumları…………………………………51 4.2. Avokado Termotolerans Deneyi Spss Analiz Yorumları……………………………......62 5. TARTIŞMA………………………………………………………………………………. 70 6. SONUÇLAR VE ÖNERİLER……………………………………………………….…….78 KAYNAKLAR…………………………………………………………………………….... 80 ÖZGEÇMİŞ……………………………………………………………………………..……9